Γιώργος Κατσαρός, Γιάννης Πουλόπουλος: Τραγούδια της ξενιτιάς (1976)

Το θέμα της "ξενιτιάς" σε όλες της τις εκδοχές - μετανάστευση, προσφυγιά, εξορία - υπήρξε από τα πλέον δημοφιλή μέσα στη διαχρονική πορεία του ελληνικού τραγουδιού, πράγμα που ασφαλώς έχει να κάνει και με την ιστορική σχέση του ελληνισμού με το φαινόμενο της φυγής από την πατρίδα. Δε θα 'θελα να το διευρύνω τόσο, ώστε να επικαλεστώ τώρα τους περίφημους "νόστους" των ομηρικών ηρώων, αλλά περιοριζόμενος στη νεότερη εποχή μπορώ εύκολα να θυμηθώ τον ξερριζωμό του μικρασιατικού ελληνισμού, αλλά και την αθρόα μεταπολεμική μετανάστευση στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (Γερμανία, Αυστραλία, Αμερική) για λόγους οικονομικούς. 

Η δύσκολη επιβίωση στους ξένους τόπους και ο διαρκής πόθος της επιστροφής βρήκαν εύκολο καταφύγιο στο λαϊκό τραγούδι της δεκαετίας του '50 και '60 με κύριο εκφραστικό εργαλείο τη φωνή του Στέλιου Καζαντζίδη. Τα τραγούδια αυτής της κατηγορίας χαρακτηρίζονταν από έναν έντονο μελοδραματισμό που συχνά έβρισκε το συνταίριασμά του σε ανάλογου ύφους κινηματογραφικές ταινίες που άνθισαν την ίδια εποχή.
Λίγο πριν από την επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Φώντας Λάδης κατέφυγαν στο ίδιο θέμα με τον κύκλο τραγουδιών "Γράμματα από τη Γερμανία" που εκδόθηκε σε διπλή εκτέλεση μετά την πτώση της χούντας. Αυτή τη φορά η ξενιτιά δεν είχε το χαρακτήρα ενός ασίγαστου καημού, αλλά πήρε πιο ρεαλιστικό χρωματισμό με σαφείς πολιτικές αναφορές. 

Στα χρόνια της Μεταπολίτευσης το θέμα επανήλθε στην ελληνική δισκογραφία με τρεις τουλάχιστον ολοκληρωμένες ηχογραφήσεις. Μέσα στο 1974 ο Γιάννης Μαρκόπουλος μας έδωσε τους δικούς του εξαιρετικούς (μουσικά και στιχουργικά) "Μετανάστες" με στίχους - γυμνούς από μοιρολατρικά κλισέ ή λεκτικές μεγαλοστομίες - του σημαντικού θεατρικού συγγραφέα Γιώργου Σκούρτη. Την ίδια χρονιά είχαμε επίσης τον όμορφο δίσκο "Ροβινσώνες" του Απόστολου Καλδάρα σε στίχους του Γιώργου Σαμολαδά, όπου το θέμα της ξενιτιάς παίρνει μια ρομαντική, αλλά και συμβολική διάσταση.

Το 1976 εκδόθηκε ένας ακόμη δίσκος πάνω στο ίδιο θέμα. Τίτλος του: "Τα τραγούδια της ξενιτιάς". Είχε μουσική του Γιώργου Κατσαρού και στίχους του Δημήτρη Ιατρόπουλου. Μοναδικός ερμηνευτής ο Γιάννης Πουλόπουλος.

Ο στιχουργός εδώ δεν απέφυγε την αβανταδόρικη επίκληση της μελοδραματικής ροπής του ευρέος κοινού κι έτσι τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου αποτελούν κατά κάποιο τρόπο μια επιστροφή στο παρελθόν. Ο συνθέτης βέβαια, έμπειρος και επιτήδειος στην κατασκευή στρογγυλεμένων μελωδιών, διασώζει το μέτριο στιχουργικό υλικό και μας δίνει στρωτά τραγούδια που ακούγονται ευχάριστα (παρά το στενάχωρο περιεχόμενό τους), αν και ο δίσκος δεν ευτύχησε εμπορικά και ασφαλώς δεν αποτέλεσε το καλύτερο διαβατήριο για τον Γιάννη Πουλόπουλο, ο οποίος μ' αυτήν ακριβώς τη δουλειά εντάχθηκε στο δυναμικό της Minos, όπου στη συνέχεια θα ηχογραφήσει μια σειρά προσωπικών δίσκων ερωτικού περιεχομένου που είχαν καλύτερη εμπορική τύχη.
Να επισημάνω ότι το θαυμάσιο artwork της έκδοσης (εμπροσθόφυλλο και οπισθόφυλλο) φέρει την υπογραφή του εικαστικού Πέτρου Ζουμπουλάκη.

(c) LP | Minos | 1976 | πηγή: d58