Ο λαϊκός κύκλος τραγουδιών "Αθανασία" του Μάνου Χατζιδάκι γράφτηκε το 1975, αλλά κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά το δίσκο "Της γης το χρυσάφι" και έξι μετά την "Επιστροφή", των δύο δηλαδή "λαϊκών" δίσκων του συνθέτη, των οποίων μοιάζει σαν φυσική συνέχεια κι έρχεται μετά από μια εξαιρετικά δημιουργική "παρένθεση" με δυο έξοχα έργα ("Ο Μεγάλος Ερωτικός", "Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης") που απογειώνουν τη χατζιδακική τέχνη σε απάτητες κορυφές!
Πέρα από το συγγενικό μουσικό ύφος, υπάρχει και ο Νίκος Γκάτσος που γεφυρώνει στέρεα αυτή τη "λαϊκή τριλογία" με τους εμπνευσμένους στίχους του, αλλά και η Δήμητρα Γαλάνη που συμμετέχει με το ίδιο ακριβώς ποσοστό και στις τρεις αυτές δουλειές πλαισιωμένη από την Γρηγόρη Μπιθικώτση στον πρώτο δίσκο και από τον Μανώλη Μητσιά στους άλλους δύο.
Κι όμως! Ο συνθέτης διαχώριζε καθαρά την "Αθανασία" που φέρει την επισήμανση ως "έργο 31α" από τους δύο παλιότερους κύκλους, τους οποίους δε θεώρησε άξιους να καταγραφούν στον αριθμημένο κατάλογο των επίσημων συνθέσεών του. Γιατί άραγε; Η μόνη εμφανής διαφορά εντοπίζεται στο ενορχηστρωτικό επίπεδο, όπου λόγω της δικής του απουσίας εκείνα τα χρόνια ανέλαβαν άλλοι αυτή τη δουλειά για τα δύο πρώτα έργα και μάλιστα πολύ σημαντικοί δημιουργοί (Δήμος Μούτσης, Γιάννης Σπανός), οι οποίοι είναι ολοφάνερο ότι σεβάστηκαν το ύφος του συνθέτη και κατέθεσαν εξαιρετικό ενορχηστρωτικό έργο, ενώ η "Αθανασία" έχει ενορχηστρωθεί από τον ίδιο τον Χατζιδάκι. Το ερώτημα παραμένει και προσωπικά δεν μπορώ να κρύψω ότι πάντα θεωρούσα άδικη αυτή τη στάση του συνθέτη. Τέλος πάντων! Δε μας πέφτει δα και λόγος!
Επί της ουσίας τώρα, η "Αθανασία" είναι ένας συναρπαστικός δίσκος με 11 λαϊκότροπα τραγούδια κι ένα εντυπωσιακό εναρκτήριο ορχηστρικό ("Μπαλάντα του Ούρι"), το οποίο αργότερα απέκτησε στίχους κι έγινε κανονικό τραγούδι σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Η υπερρεαλιστική καταγωγή του Νίκου Γκάτσου εδώ βρίσκει μια εντυπωσιακή διέξοδο προς τη λαϊκή στιχουργική που χωρίς να απαρνείται τις ποιητικές αξιώσεις καταφέρνει να έχει απόλυτη αμεσότητα. Μικρές πλάγιες αναφορές στα σκοτεινά χρόνια που άφηνε πίσω της η Μεταπολίτευση περνούν μέσα από τους στίχους. Ο συνθέτης δείχνει απόλυτη εξοικείωση με τους λαϊκούς δρόμους και ιδιαίτερα το χασάπικο που κυριαρχεί στη μελοποιητική του γραμμή. Το εμβληματικό "Ο Γιάννης ο φονιάς" είναι ένα τεράστιο τραγούδι, μια ολόκληρη τραγωδία με πολιτικά υπονοούμενα συμπυκνωμένη σε τρία μόλις λεπτά. Η απόλυτη αφαίρεση που αποδεικνύει πειστικότατα πόσο υψηλή τέχνη μπορεί να είναι ένα απλό τραγούδι, όταν βρίσκεται στα χέρια ενός άξιου δημιουργού!
Επί της ουσίας τώρα, η "Αθανασία" είναι ένας συναρπαστικός δίσκος με 11 λαϊκότροπα τραγούδια κι ένα εντυπωσιακό εναρκτήριο ορχηστρικό ("Μπαλάντα του Ούρι"), το οποίο αργότερα απέκτησε στίχους κι έγινε κανονικό τραγούδι σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Η υπερρεαλιστική καταγωγή του Νίκου Γκάτσου εδώ βρίσκει μια εντυπωσιακή διέξοδο προς τη λαϊκή στιχουργική που χωρίς να απαρνείται τις ποιητικές αξιώσεις καταφέρνει να έχει απόλυτη αμεσότητα. Μικρές πλάγιες αναφορές στα σκοτεινά χρόνια που άφηνε πίσω της η Μεταπολίτευση περνούν μέσα από τους στίχους. Ο συνθέτης δείχνει απόλυτη εξοικείωση με τους λαϊκούς δρόμους και ιδιαίτερα το χασάπικο που κυριαρχεί στη μελοποιητική του γραμμή. Το εμβληματικό "Ο Γιάννης ο φονιάς" είναι ένα τεράστιο τραγούδι, μια ολόκληρη τραγωδία με πολιτικά υπονοούμενα συμπυκνωμένη σε τρία μόλις λεπτά. Η απόλυτη αφαίρεση που αποδεικνύει πειστικότατα πόσο υψηλή τέχνη μπορεί να είναι ένα απλό τραγούδι, όταν βρίσκεται στα χέρια ενός άξιου δημιουργού!
Στην ορχήστρα κυριαρχεί η παρουσία του μπουζουκιού παιγμένου από τον σπουδαίο δεξιοτέχνη Θανάση Πολυκανδριώτη. Σταθεροί συνεργάτες του συνθέτη από παλιά οι κιθαριστές Δημήτρης Φάμπας και Γεράσιμος Μηλιαρέσης δίνουν κι εδώ το παρών. Μαζί τους ο Δημήτρης Βράσκος στο μαντολίνο, η Αλίκη Κρίθαρη στην άρπα και ο Ανδρέας Ροδουσάκης στο μπάσο.
Χωρίς αμφιβολία, στα θετικά του δίσκου υπολογίζεται και η σπουδαία ερμηνεία των δύο τραγουδιστών, του Μανώλη Μητσιά και της Δήμητρας Γαλάνη. Υπέροχες φωνές στην καλύτερη στιγμή τους, θεληματικά υποταγμένες στην εμπνευσμένη καθοδήγηση του μεγάλου δασκάλου.
Εν τέλει, εδώ έχουμε έναν απόλυτα ισορροπημένο δίσκο με τραγούδια περίπου ισοδύναμα, πολλά από τα οποία πέρασαν στον κόσμο και τραγουδήθηκαν πολύ, ενώ αρκετά από αυτά γνώρισαν πολλαπλές νεότερες επανεκτελέσεις. Όμορφο και το εξώφυλλο που σχεδίασε ο ζωγράφος Γιώργος Σταθόπουλος.
(c) LP | EMI Columbia | 1976 | πηγή: d58
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου