Πέμπτη 23 Απριλίου 2020

Ελένη Καραΐνδρου, Μαρία Φαραντούρη: Η μεγάλη αγρυπνία (1975)

Ανοίγουμε σήμερα ένα νέο θεματικό κύκλο αφιερωμένο στη μετά Θεοδωράκη προσωπική δισκογραφία της μεγάλης ελληνίδας ερμηνεύτριας Μαρίας Φαραντούρη. Είναι γνωστό βέβαια ότι η πρώτη δεκαετία της μουσικής της πορείας ήταν απόλυτα ταυτισμένη με τον Μίκη Θεοδωράκη και επισφραγίστηκε με μνημειώδεις ηχογραφήσεις ("Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν", "Ένας όμηρος", "Romancero gitano", "Αρκαδία 6 & 8", "Canto general"), χωρίς ποτέ να διακόψει τη συμπόρευσή της μαζί του και τις κατοπινές δεκαετίες. Από τα μέσα της δεκαετίας του '70 ωστόσο άρχισε τα ανοίγματά της και σε άλλους συνθέτες ξεκινώντας το 1975 με τα "Νέγρικα" του Μάνου Λοΐζου και τη "Μεγάλη αγρυπνία" της Ελένης Καραΐνδρου, για να ακολουθήσει μια πολύ σημαντική προσωπική δισκογραφία με πολυσυλλεκτικό υλικό ("Τραγούδια διαμαρτυρίας", "Η Φαραντούρη τραγουδά Μπρεχτ", "Η Φαραντούρη τραγουδά Λιβανελλί", "17 τραγούδια"), αλλά και η συνεργασία της με τον Μάνο Χατζιδάκι ("Τα παράλογα", "Η εποχή της Μελισσάνθης", "Σκοτεινή μητέρα") και πιο πρόσφατα με τη Λένα Πλάτωνος ("Η τρίτη πόρτα"), ενώ συχνά ηχογραφούσε και πολλές από τι; ζωντανές της εμφανίσεις.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με οριακή δισκογραφική στιγμή της Μαρίας Φαραντούρη, την πρώτη της συνάντηση με την εκλεκτή συνθέτρια Ελένη Καραΐνδρου, της οποίας εδώ και χρόνια η φήμη έχει υπερβεί τα στενά όρια της ελληνικής επικράτειας. Και λέω "πρώτη" συνάντηση, γιατί αργότερα ξαναβρέθηκαν σε νέες ηχογραφήσεις ("Ωδείον Ηρώδου του Αττικού", "Elegy of the Uprooting").
Η Ελένη Καραΐνδρου πρωτοεμφανίστηκε στα χρόνια της δικτατορίας ευρισκόμενη ακόμη στη Γαλλία για μουσικές σπουδές. Το 1969 ηχογράφησε τα δύο πρώτα της τραγούδια με ερμηνεύτρια τη Δήμητρα Γαλάνη ("Μια νύχτα σ' έχασα", "Ποια πόρτα να χτυπήσω") γραμμένα σε λαϊκό ύφος, με το οποίο μάλιστα συνέχισε την επόμενη χρονιά ηχογραφώντας άλλα τέσσερα τραγούδια με τον Μανώλη Μητσιά ("Δεν είναι αυλή να δροσιστείς", "Έλα αύριο βράδυ στις εννιά", "Απόψε τα μεσάνυχτα", "Μαζί σου να την πάρεις δεν μπορείς"). Παράλληλα είχε και μια μικρή συνεργασία με τη Νάνα Μούσχουρη, ενώ άρχισε να συνθέτει τα τραγούδια του πρώτου της προσωπικού δίσκου. Με την πτώση της δικατορίας επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα κι αρχίζει η λαμπρή της μουσική διαδρομή στο χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Πριν όμως αρχίσει να δισκογραφεί τις υπέροχες κινηματογραφικές της μουσικές, παρουσίασε τον μοναδικό της κύκλο τραγουδιών εν έτει 1975 με τίτλο "Η μεγάλη αγρυπνία". Πρόκειται για δέκα τραγούδια σε ύφος έντεχνο συνδυασμένο με παραδοσιακά στοιχεία και με δωρικές μελωδίες που συνταιριάζουν αρμονικά με την απογυμνωμένη από κάθε περιττό στολίδι, αλλά με στέρεες βάσεις πάνω στη δημοτική παράδοση ποίηση του Κ.Χ. Μύρη, ο οποίος είχε ήδη στο ενεργητικό του μια πολύ γόνιμη συνεργασία του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο ("Χρονικό", "Ιθαγένεια")
Τα τραγούδια αυτά γράφτηκαν το 1972, στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας, και αντικατοπτρίζουν άμεσα το σκληρό κλίμα της εποχής με τον εύγλωττα υπαινικτικό λόγο των στίχων. Η ηχογράφηση ξεκίνησε μέσα στο 1973 και ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις, καθώς η εγγραφή της ορχήστρας έγινε στην Αθήνα, αλλά η προσθήκη της φωνής, λόγω των περιστάσεων, έγινε στο στούντιο Apple του Λονδίνου. 
Η στιβαρή ερμηνεία βέβαια της Μαρίας Φαραντούρη σφραγίζει ανεξίτηλα τα σπουδαία αυτά τραγούδια. Κι αυτή είναι η πρώτη επίσημη παρασπονδία της από το περιβάλλον του Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίο ήταν απόλτυτα συνδεδεμένη ως τότε η καριέρα της.

Ο Θανάσης Αραπίδης παίζει πνευστά, ο Κίμων Βασιλάς τσέμπαλο, ο Παντελής Δεσποτίδης βιολί και ο βιόλα, ο Τάσος Διακογιώργης σαντούρι, ο Τίτος Καλλίρης ηλεκτρική κιθάρα, ο Βασίλης Τενίδης κλασική κιθάρα, ο Ανδρέας Ροδουσάκης κοντραμπάσο και οι Γιώργος και Νίκος Λαβράνος κρουστά. Το έξοχο εξώφυλλο που υπογράφεται από τον ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη με τη μορφή του άγρυπνου έφηβου συμβάλλει ενεργητικά στον ισχυρό συμβολισμό του έργου.

(c) EMI Columbia | 1975 | Remaster edition: 2006 | πηγή: d58

1 σχόλιο:

blackpepper είπε...

Ήταν μια πολύ καλή κυκλοφορία, ο δίσκος αυτός, πολύ ωραία συσκευασία στην πρώτη εκείνη έκδοση του 1975.Διπλο τρίπτυχο εξώφυλλο συγκρινόμενο με τις όμορφες κυκλοφορίες του Χρήστου Λεοντή του Γιάννη Μαρκοπουλου του Χριστόδουλου Χαλαρή με τον Νίκο Ξυλούρη, του Κηλαηδόνη, του Δ.Μουτση κ.α. ήταν το δυναμικό αντίβαρο μετά την αποχώρηση του Μίκη Θεοδωράκη από την ΕΜΙ, όσο ακόμα οι δημιουργοί είχαν ακόμη τον πρώτο λόγο. Δυστυχώς αυτός ο ωραίος δίσκος αν και είχε αρκετή παρουσία στο ραδιόφωνο της εποχής, ήταν μια εμπορική αποτυχία για αυτό πέρασε πολύς καιρός μέχρι η Καραΐνδρου να επανέλθει στην δισκογραφία κυρίως μέσω των ost και όχι στην μάχιμη τραγουδοποιοία.
Όσο για την Μαρία Φαραντούρη, ήταν η πρώτη τραγουδίστρια που υπέγραψε συμβόλαιο που της επέτρεπε να κάνει κι έναν δίσκο το χρόνο σε άλλη εταιρεία! Την ακολούθησε η Μοσχολιού!