Πέμπτη 9 Απριλίου 2020

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος: Της γης το χρυσάφι (1971)

Ο δίσκος "Της γης το χρυσάφι" με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στίχους του Νίκου Γκάτσου αποτελεί τη φυσική συνέχεια του δίσκου "Επιστροφή" των δύο δημιουργών που είχε εκδοθεί ένα χρόνο νωρίτερα. Περιλαμβάνει δώδεκα λαϊκά τραγούδια γραμμένα κι αυτά εξ αποστάσεως, αφού και πάλι ο συνθέτης έγραψε τη μουσική ευρισκόμενος ακόμη στην Αμερική πάνω σε στίχους που του έστελνε ο Γκάτσος.
Συγκριτικά πάντως με τα τραγούδια της "Επιστροφής" έχω την προσωπική άποψη ότι εδώ έχουμε πιο καλοδουλεμένο υλικό με πιο στρογγυλεμένες μελωδίες και ρυθμούς και γιαυτό ο δίσκος σημείωσε μεγάλη επιτυχία εγκαινιάζοντας μάλιστα πολύ πετυχημένα τη μακροχρόνια συνοδοιπορία δύο κορυφαίων ερμηνευτών του ελληνικού πενταγράμμου, του Μανώλη Μητσιά και της Δήμητρας Γαλάνη που αποδίδουν υποδειγματικά τα τραγούδια. 
Ο δίσκος ξεκινάει με το "Κυκλαδίτικο", ένα δροσερό και κεφάτο τραγούδι που αναδεικνύει τη μεγάλη ευκολία του στιχουργού να ενσωματώνει σε ελάχιστους στίχους τόσα πολλά πράγματα, όπως εδώ που παρελαύνουν με χαρακτηριστικές εικόνες όλες οι Κυκλάδες! Το εναρκτήριο τραγούδι "Χασάπικο 40" της δεύτερης πλευράς αποτελεί ένα πειστικό δείγμα της ευφυίας του Μάνου Χατζιδάκι. Ο αινιγματικός του τίτλος στην πραγματικότητα αποτελεί επιβεβαίωση της δεδηλωμένης αντίληψης του συνθέτη (πρώτος το είπε ο Stravinsky) ότι "οι μικροί μιμούνται, ενώ οι μεγάλοι κλέβουν"! Γιατί η μελωδική βάση του τραγουδιού είναι "κλεμμένη" από τη Συμφωνία αρ.40 του μεγάλου αυστριακού συνθέτη Wolfgang Amadeus Mozart κι αυτό ακριβώς μας φωνάζει ο Μάνος να καταλάβουμε με τον αριθμό "40" που έβαλε δίπλα στη λέξη "χασάπικο"! Αλλά, αναρωτιέμαι: Πόσοι από μας το είχαμε πάρει χαμπάρι, όταν πρωτακούσαμε το υπέροχο αυτό, ορθόδοξο και ελληνοπρεπέστατο χασάπικο; Θα μου πείτε: Και πόσοι από μας ξέραμε τον Μότσαρτ; Ο Χατζιδάκις τον ήξερε πάντως και φρόντισε να τον ενσωματώσει τόσο περίτεχνα σε ένα λαϊκό τραγούδι που είμαι βέβαιος πως ακούγοντάς το από τη μακρινή χώρα των Μακάρων ο γενναιόδωρος Amadeus θα χαμογελά με ικανοποίηση!
Από τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου, όλα πανέμορφα, σημειώνω τη "Μικρή Ραλλού" που λίγο αργότερα ερμήνευσε έξοχα και η Φλέρυ Νταντωνάκη στο δίσκο "Οι γειτονιές του φεγγαριού" (1977), ενώ το τραγούδι "Πρωτομηνιά" αποτελεί μεταγγραφή του παλιότερου τραγουδιού "Πάει ο καιρός" που είχε τραγουδήσει για τις 45 στροφές ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης το 1965, μόνο που εδώ τίτλος και στίχοι είναι τελείως διαφορετικοί.

Κλείνω με την απαραίτητη αναφορά στον μουσικό υπεύθυνο όλου αυτού του εξαιρετικού ακροάματος. Κι αυτός δεν είναι άλλος από τον έξοχο συνθέτη Γιάννη Σπανό που ενορχήστρωσε και διηύθυνε την ορχήστρα με τρόπο υποδειγματικό και άκρως "χατζιδακικό"! Να προσθέσω ότι το εξώφυλλο και τα διακοσμητικά σχέδια του δίσκου αποτελούν δημιουργίες του Αλέκου Φασιανού. 
Με όλα αυτά λοιπόν τα προτερήματα που κοσμούν αυτόν το δίσκο είναι κρίμα που εξαιρέθηκε από τον κατάλογο της επίσημης εργογραφίας του συνθέτη, όπως ακριβώς και η "Επιστροφή". Πάντως είναι ο τελευταίος ολοκληρωμένος δίσκος του Μάνου Χατζιδάκι με πρωτότυπα τραγούδια πριν από τον οριστικό του επαναπατρισμό την επόμενη χρονιά που σημαδεύτηκε ανεξίτηλα με την ηχογράφηση του αριστουργηματικού "Μεγάλου Ερωτικού" (1972).

(c) LP | EMI Columbia | 1971 | πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: