.jpg)
Επανέρχομαι για μια ακόμη φορά στον κορυφαίο, αρκετά ιδιόμορφο και αδίκως υποτιμημένο Έλληνα συνθέτη Νίκο Μαμαγκάκη (1929-2013), έναν πολυσύνθετο δημιουργό με ογκώδες έργο απλωμένο σε όλα τα μουσικά πεδία και με σημαντική διεθνή αναγνώριση στον τομέα της avant-garde μουσικής, για να σταθώ σήμερα σε μια ξεχωριστή δημιουργία του που εντάσσεται στην κατηγορία της λόγιας μουσικής.
Αναφέρομαι στο έργο "Ερωτική μουσική για σόλο κιθάρα" που κυκλοφόρησε σε αναλογικό δίσκο το 1981 από τη Lyra, όπου μάλιστα επανεκδόθηκε δυο χρόνια αργότερα σε νέα εκτέλεση (Έλενα Παπανδρέου). Το έργο περιλαμβάνει επτά μέρη γραμμένα αποκλειστικά για σόλο κλασική κιθάρα με βαθιά λυρική διάθεση που αποδίδει την ερωτική αντίληψη του συνθέτη εκφρασμένη με νότες, είτε σε ελεύθερη ανάπτυξη είτε σε φόρμες χορευτικές (βαλς, ταγκό). Όπως μας εξηγεί κι ο ίδιος, η περιορισμένη μουσική εργογραφία για ένα τόσο δημοφιλές μουσικό όργανο, όπως η κιθάρα, στάθηκε η βασική αιτία να καταπιαστεί με το συγκεκριμένο πεδίο προσπαθώντας να κρατήσει μια ισορροπία μεταξύ πρωτοτυπίας της γραφής και ψυχαγωγικού χαρακτήρα του τελικού αποτελέσματος.
Πρέπει να θυμίσω ότι ο Νίκος Μαμαγκάκης ανήκει στους λιγοστούς και εκλεκτούς δημιουργούς που ασχολήθηκαν με πραγματικό ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο όργανο. Το 1966 και το 1968 αντίστοιχα μας είχε δώσει δυο υπέροχα soundtrack για τις ταινίες του Τάκη Κανελλόπουλου "Εκδρομή" και "Παρένθεση" με θέματα για κλασική κιθάρα, ενώ κατά τη δεκαετία του '80 επανήλθε στο συγκεκριμένο όργανο με βασική συνεργάτιδά του την Έλενα Παπανδρέου, με την οποία παρουσίασε τρεις δίσκους για κλασική κιθάρα (Ερωτική μουσική, 22 Κομμάτια για σόλο κιθάρα, Νέa Εκδρομή).
Στην πρώτη εκδοχή του έργου "Ερωτική μουσική για σόλο κιθάρα" βασική σολίστ είναι η πρόσφατα χαμένη κορυφαία κιθαρίστρια Στέλλα Κυπραίου (1955-2023), ενώ συμμετέχουν και οι Γιάννης Μανωλιδάκης (συνθέτης και εθνομουσικολόγος) και Γιώργος Κερτσόπουλος (γενν. 1952). Το εξώφυλλο του δίσκου σχεδίασε ο φίλος του συνθέτη και σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος.
(c) LP | Lyra | 1981 | Πηγή: d58
3 σχόλια:
Είπα να σκάσω και να μην μιλήσω αλλά δεν αντέχω.
Καλός, χρυσός, μεγάλος μουσικοσυνθέτης. Ουδεμία αντίρρηση επ'αυτού. Αλλά:
Αρχίζει στην Lyra,γράφει ότι γράφει, πάει καλά.
Πάει στην Alpha,ξαναγράφει και από τα προηγούμενα του (νέα έκδοση)
Πάει στην Ε.Μ.Σ.Ε. ξαναγράφει κάποια από τα προηγούμενα του (πιο νέα έκδοση)
Φτιάχνει την ΙΔΑΙΑ, άντε πάλι από την αρχή (ακόμα πιο νέα έκδοση). Έλεος!
Έχω 79 έργα του και δεν ξέρω τι έχω. Ξέρω μόνο τι δεν έχω.
Να είναι καλά εκεί που είναι.....
Δημήτρη, νόμίζω πως δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Εξ όσων γνωρίζω, μόνο στη δική του εταιρεία την Ιδαία ο Μαμαγκάκης επανέκδωσε όλο το έργο του (προσθέτοντας και πρωτότυπες συνθέσεις) σε νέες εκτελέσεις, πράγμα που για μένα τουλάχιστον είναι ένας αξιοθαύμαστος άθλος!
Πριν δημιουργήσει την Ιδαία, είχε συνεργαστεί βεβαίως επί μακρόν με τη Lyra, αλλά ένα μεγάλο μέρος της κινηματογραφικής δουλειάς του που παρέμενε ανέκδοτο, απλώς επανεκδόθηκε χωρίς καμία παρέμβαση στο αρχικό υλικό για πρώτη φορά αργότερα από τη Philips και στη συνέχεια το ίδιο υλικό από την ALPHA. Εδώ λοιπόν μιλάμε απλώς για επανεκδόσεις, όχι για νέα γραφή. Είχε επίσης και σποραδικές συνεργασίες με άλλες εταιρείες, όπως η CΒS ("Ο κύκλος με την κιμωλία"), ο Δισκογραφικός Συνεταιρισμός Καλλιτεχνών ("Οδύσσεια"), ο Σείριος ("Ερωτόκριτος και Αρετούσα"), η ΑΚΤΗ ("Μικρό έπος για τον Ανδρέα Ροδινό") και Δίκτυο ("Δρόμοι της νύχτας", "Lilly's Story"). Όλοι αυτοί οι δίσκοι περιείχαν επίσης πρωτότυπο υλικό.
Δεν ξέρω λοιπόν τι ακριβώς εννοείς μιλώντας για αλλεπάλληλες επανεγγραφές (όχι επανεκδόσεις) των έργων του, πράγμα που δε νομίζω πως ισχύει. Άλλωστε για όλη αυτή τη δισκογραφική διαδρομή του έργου του ελάχιστη σχέση είχε ο ίδιος, καθώς μάλιστα οι κακές σχέσεις του με το δισκογραφικό κατεστημένο στάθηκαν η αιτία να φτιάξει στα γεράματα τη δική του εταιρεία και να ξαναγράψει εξαρχής το έργο του, ώστε να έχει πλέον ο ίδιος την αποκλειστική ευθύνη. Ε, δε νομίζω πως αυτό αποτελεί στοιχείο μομφής εναντίον του, αλλά μεγάλου θαυμασμού για το κουράγιο του!
Μα δεν μέμφομαι τον συνθέτη που ξαναχτενίζει ένα έργο του. Και εννοείται ότι
τον θαυμάζω για το κουράγιο του. Μπράβο του και πάλι μπράβο του.
Όταν λέω επανεγγραφές, εννοώ νέες γραφές ενός παλαιότερου έργου του. Σε αυτές
κουμπώνομαι γιατί (συνήθως) είναι αναμασήματα παλαιοτέρων. Προς θεού αυτό δεν
είναι κανόνας. Γνωρίζω πολλά τέτοια τέτοια παραδείγματα. Και στο κάτω κάτω της
γραφής, δικό του είναι και ότι θέλει το κάνει. Όμως, προσωπικά (ίσως και λόγω
ηλικίας)είμαι επιφυλακτικός απέναντι στα νέα κοιτάγματα. Προτιμώ τις πρώτες εκτελέσεις. Παράδειγμα: Οι "Σκλάβοι Πολιορκημένοι" στην νέα εκτέλεσή τους, μπορεί, μουσικά, να είναι καλύτεροι, όμως για εμένα, απέχουν παρασάγγες δεκατέσσερεις από την παλιά.
Λέω ότι δεν ξέρω τι έχω. Να τι εννοώ: Στους "αγωνιστές της Λευτεριάς" που παρουσίασες πριν λίγο καιρό με όλα τα εξώφυλλα του c.d.με ξανάπιασαν τα διαόλια. Ποιος τραγουδάει το κάθε κομμάτι; Ο Λάλεζας, ο Σμυρνάκης ή ο Παπαϊωάννου;
Αυτά από ένα γερογκρινιάρη. Να είσαι καλά.
Δημοσίευση σχολίου