Ο Μίκης επί χούντας: Τα Τραγούδια του Αγώνα (1971/1974)

Με το γενικό τίτλο "Τα Τραγούδια του Αγώνα" κυκλοφόρησε αρχικά από την Polydor το 1971 κι αργότερα, το 1974, από τη MINOS ένας σύνθετος κύκλος αγωνιστικών τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη που αναφέρονται άμεσα στις δύσκολες μέρες που προηγήθηκαν, αλλά στις προσωπικές περιπέτειες του συνθέτη από τους μηχανισμούς του δικτατορικού καθεστώτος. Τα τραγούδια γράφτηκαν σε διαφορετικές περιστάσεις κατά το διάστημα 1968-1971 στη Ζάτουνα, στο στρατόπεδο του Ωρωπού, στο Βραχάτι και στο Λονδίνο. 

Ουσιαστικά το έργο είναι διαρθρωμένο σε τέσσερις μικρότερους κύκλους, από τους οποίους ο κύκλος "Αρκαδία IV" με τρία επαναστατικά ποιήματα του Ανδρέα Κάλβου (σύνθεση: Ζάτουνα, 1969) αρχικά δεν ήταν προορισμένος γι' αυτό το δίσκο. Υπάρχει επίσης μια ομάδα πέντε τραγουδιών (θα μπορούσαμε να δώσουμε τον τίτλο "Κύκλος Ωρωπού") σε στίχους του συνθέτη, της Γεωργίας Δεληγιάννη-Αναστασιάδη και του Νότη Περγιάλη (γραμμένα κυρίως στον Ωρωπό το 1969), επίσης ο "Κύκλος Παναγούλη" με τρία τραγούδια πάνω σε ποίηση του αγωνιστή με την έντονη αντιδικτατορική δράση Αλέκου Παναγούλη, γραμμένα στο Λονδίνο το 1971, και τέλος ο κύκλος "Οδός Μπουμπουλίνας" σε ποίηση Μάνου Ελευθερίου με αναφορά στο γνωστό κολαστήριο της Ασφάλειας και στις οδυνηρές συνθήκες κράτησης, γραμμένος κι αυτός στο Λονδίνο το 1971. 

Διευκρινίζω πάντως ότι στην αρχική γραφή του έργου υπήρχαν κι άλλα τραγούδια που τελικά δεν εντάχθηκαν στη δισκογραφική έκδοση. Ιδού οι τίτλοι τους: "Ο ήλιος για τα παιδιά του κόσμου", "Μαζί σου", "Marc Marceau", "Χίλιες καρδιές", "Τα καλύτερά μας χρόνια", "Απ' το μώλο". Ποια είναι η τύχη τους, δε γνωρίζω.

Τα περισσότερα τραγούδια αυτού του δίσκου είναι εμβληματικά και πασίγνωστα μέσα από τη χρήση (ή και κατάχρησή τους) σε διάφορες πολιτικές περιστάσεις σ' αυτές τις δεκαετίες που ήδη μεσολάβησαν από τον καιρό που γράφτηκαν. Αν θέλαμε να τα απαλλάξουμε απ' αυτό το "ειδικό" βάρος και να τα κρίνουμε σε καθαρά μουσικό επίπεδο, θα μπορούσαμε - νομίζω - να διακρίνουμε μερικές υπέροχες στιγμές, όπου ένας λανθάνων λυρισμός ξεφυτρώνει πίσω από την κυριαρχική εικόνα της πολιτικής κραυγής. Στην πρώτη γραμμή θα έβαζα τα τέσσερα τραγούδια του Μάνου Ελευθερίου, ιδιαίτερα τα συγκλονιστικά "Η αυλή" και "Ποιος τη ζωή μου κυνηγά". Και μαζί τους οπωσδήποτε τον συγκινητικό "Θρήνο" της Δεληγιάννη.

Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν σ' ένα μικρό στούντιο του Λονδίνου με πενιχρά τεχνικά μέσα. Τραγουδούν με απόλυτη συνέπεια προς το ειδικό ύφος των τραγουδιών η Μαρία Φαραντούρη, η Μαρία Δημητριάδη, ο Λάκης Καραλής και ο Μίκης Θεοδωράκης.

(c) LP | Minos | 1974 | Πηγή: d58