Σάββατο 29 Μαΐου 2021

Γιάννης Μαρκόπουλος: Σειρήνες (1983)

Οι "Σειρήνες" ανήκουν στην κατηγορία των μεγαλόπνοων έργων του Γιάννη Μαρκόπουλου σε μια μεγάλη σειρά επικών δημιουργιών που ξεκίνησε με το "Χρονικό" το 1970, το οποίο αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο την προσωπική διακήρυξη του συνθέτη για τις μουσικές του ανησυχίες και την κατεύθυνση που θα ακολουθούσε στη συνέχεια. Στην ίδια σειρά μπορούμε να συμπεριλάβουμε έργα, όπως "Ιθαγένεια" (1972), "Θητεία" και "Θεσσαλικός Κύκλος" (1974), "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" (1977), "Λειτουργία του Ορφέα" (1994), "Ανα-γέννηση" (1996), "Ερωτόκριτος και Αρετή" (2003) και "Ταχύτατος Λούης" (2004).
Η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου στις "Σειρήνες" ακολουθεί τη δοκιμασμένη γραμμή της επικής γραφής με έντονη ρυθμική αγωγή που τείνει προς τον εμβατηριακό ρυθμό. Πιο ενδιαφέρουσα και γοητευτική γίνεται η μουσική του στα αργά και χαμηλόφωνα μέρη, όπου αποκαλύπτεται μια ανεξάντλητη πηγή λυρικών μελωδικών σχημάτων, αν και έχω την αίσθηση πως συχνά μένουν ημιτελή και αναξιοποίητα, γιατί επικρατεί ο ασυγκράτητος παρορμητισμός του συνθέτη.
Ανάλογα χαρακτηριστικά βρίσκω και στη στιχουργική του Κ.Χ. Μύρη (Κώστα Γεωργουσόπουλου), παλιού συνεργάτη του Μαρκόπουλου, στην τρίτη εδώ ολοκληρωμένη τους συνεργασία μετά το "Χρονικό" και την "Ιθαγένεια". Η εντυπωσιακή και συγκλονιστική ποιητική φρεσκάδα ενός αυθεντικού και συνάμα επικού λόγου, όπως μας αποκαλύφθηκε σε κείνα τα έργα, φαίνεται να έχει εξαντληθεί και επαναλαμβάνονται πλέον με μικρές παραλλαγές τα ίδια πάνω κάτω νοηματικά και εκφραστικά στερεότυπα.
Οι "Σειρήνες", έργο γραμμένο σε μορφή λαϊκού ορατορίου, αποτελούν τη διαχρονική "οδύσσεια" του ελληνισμού, ένα οδοιπορικό μέσα στο χρόνο από τις μυθικές του καταβολές μέχρι το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία και τη σύγχρονη οδύσσεια της προσφυγιάς. Επικεφαλής των ερμηνευτών είναι ο πρωτοψάλτης Θεόδωρος Βασιλικός, ενώ για την απόδοση των λαϊκότερων μερών που καλύπτουν μια ευρεία γκάμα μουσικών εκφράσεων, επιστρατεύτηκε μια ομάδα πολύ διαφορετικών μεταξύ τους ερμηνευτών, όπως ο υπέροχος Ηλίας Κλωναρίδης, η Βασιλική Λαβίνα και ο Νίκος Πολίτης, αλλά και οι ρεμπέτες Τάκης Μπίνης (την ίδια χρονιά που έδωσε ένα δυναμικό παρών με το "Ρεμπέτικο" του Σταύρου Ξαρχάκου) και Οδυσσέας Μοσχονάς, καθώς και ο κρητικός λυράρης και τραγουδιστής Βασίλης Σκουλάς.
Συμμετέχουν επίσης η Βυζαντινή Χορωδία και Μικτή Χορωδία υπό τη γενική διεύθυνση του συνθέτη. Το πανέμορφο εξώφυλλο του δίσκου σχεδίασε ο ζωγράφος Δημήτρης Μυταράς.

ΥΓ. Διευκρινίζω ότι η πρώτη έκδοση του έργου που έγινε το 1983 απλωνόταν σε διπλό δίσκο βινυλίου. Το 2014 το έργο επανεκδόθηκε σε μονό ψηφιακό δίσκο με αρκετές όμως επεμβάσεις στο περιεχόμενό του, αφού αφαιρέθηκαν τρία μέρη, ενώ κάποια άλλα έχουν υποστεί καίριες περικοπές των ορχηστρικών τους μερών. Ο συνθέτης εξηγεί ότι αυτές οι επεμβάσεις έγιναν προκειμένου το έργο να αποκατασταθεί στην αυθεντική του μορφή, όπως πρωτοπαρουσιάστηκε ζωντανά στο Ηρώδειο το 1981 στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.

(c) 2LP | EMI Columbia | 1983 | Πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: