Ο Ανδριόπουλος στη Lyra: Οδυσσέα Ελύτη, Προσανατολισμοί (1984)

Οι "Προσανατολισμοί" αποτελούν τη δεύτερη ολοκληρωμένη εργασία του Ηλία Ανδριόπουλου βασισμένη σε ποιητικό λόγο και μάλιστα νομπελίστα και πάλι ποιητή, μετά τον "Κύκλο Σεφέρη" του 1976.
Ο δίσκος κυκλοφόρησε πέντε μόλις χρόνια μετά τη βράβευση του Οδυσσέα Ελύτη, σε μια εποχή που το έργο του ποιητή είχε γίνει η αφορμή για μια εντυπωσιακή ανθοφορία μελοποιήσεων είτε στην απλή φόρμα της τραγουδοποιίας ("Ποδηλάτισσα" του Μιχάλη Τρανουδάκη, "Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας" του Δημήτρη Λάγιου κ.ά.), είτε σε συνθετότερες μορφές ("Μονόγραμμα" του Γιάννη Ζουγανέλη και της Angelique Ionatos, "Μαρία Νεφέλη" της Ionatos επίσης).

Ο συνθέτης επέλεξε το υλικό του έργου του από την πρώτη ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή του Ελύτη με τίτλο "Προσανατολισμοί" (1940). Πρόκειται για μια σειρά ανεξάρτητων ποιημάτων που δε συνιστούν ποιητική σύνθεση με κοινό θεματικό άξονα, όπως αυτό συμβαίνει με τα μεγάλα κατοπινά του έργα ("Ήλιος ο Πρώτος", "Άξιον Εστί" κλπ.). Παρόλο που το ύφος του ποιητή είναι ακόμα αδιαμόρφωτο, βρίσκουμε εδώ εν σπέρματι πολλά από τα βασικά χαρακτηριστικά του. Η πολυχρωμία και το φως του ελληνικού τοπίου συναρμοσμένα με λανθάνουσες υπερρεαλιστικές πινελιές είναι διάχυτα σε όλα τα ποιήματα. Από εδώ άντλησε παλιότερα ο Μάνος Χατζιδάκις το εναρκτήριο έναυσμα του αριστουργηματικού "Μεγάλου Ερωτικού" του. 

Η εργασία λοιπόν του Ηλία Ανδριόπουλου πάνω σ' αυτό το έργο του επέτρεψε να δημιουργήσει έναν από τους τρεις καλύτερους δίσκους του μαζί με τα "Γράμματα στον Μακρυγιάννη" (1979) και τα "Λαϊκά Προάστια" (1980), όλα για λογαριασμό της ακμαίας ακόμα δισκογραφικής εταιρείας Lyra. Μια σειρά από θαυμάσια τραγούδια ερμηνευμένα αψεγάδιαστα από την ώριμη πλέον Άλκηστη Πρωτοψάλτη, λίγο πριν από την ατομική έκρηξη του "Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ". Ξεχωρίζει βέβαια το εμβληματικό τραγούδι "Ο έρωτας", με το οποίο ξεκινά ο δίσκος και το οποίο θα γίνει αξιόλογη επιτυχία, παρόλο που δεν επρόκειτο για την πρώτη του εκτέλεση, δεδομένου ότι το ίδιο τραγούδι με τίτλο "Τραγούδι του Αιγαίου" πρωτοακούστηκε από τη Γεωργία Βέρδη στο δίσκο "Εικόνες" (1978). Στη ροή των τραγουδιών παρεμβάλλονται μια σειρά οργανικά ιντερμέδια είτε με σόλο κιθάρα είτε με ορχήστρα, τα οποία με τη λιτή γραμμή τους λειτουργούν ως λεπτεπίλεπτες φωτοσκιάσεις στα πολύχρωμα κάδρα της ποιητικής φαντασίας.

Στο δίσκο συμμετέχει με την ευαίσθητη κι εκφραστική της φωνή η Ρηνιώ Παπανικόλα απαγγέλλοντας στίχους του ποιητή, ενώ ο ίδιος ο συνθέτης ερμηνεύει ένα τραγούδι ("Όλα τα σύννεφα"). Την ενορχήστρωση επιμελήθηκε ο Τώνης Άγας, ενώ κλασική κιθάρα παίζει ο Βαγγέλης Μπουντούνης. Το σχέδιο του καλαίσθητου εξώφυλλου ανήκει στον Γιάννη Τσαρούχη. 

Επισημαίνω ότι το υλικό του δίσκου αυτού μαζί με τα τραγούδια από τα "Λαϊκά Προάστια" ερμήνευσε για δεύτερη φορά ζωντανά στο Ηρώδειο το 1994 η Άλκηστις Πρωτοψάλτη με συνοδεία συμφωνικής ορχήστρας και με ένα ύφος πιο πομπώδες, έτσι που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι οι "Προσανατολισμοί" έχασαν πια τον προσανατολισμό τους, για να τον ξαναβρούν σε μια νεότερη επανεκτέλεση του έργου (2008) από τη Νένα Βενετσάνου με συνοδεία σόλο πιάνου!

(c) Lyra | 1984 | Ψηφιακή επανέκδοση: 2007 | πηγή: d58