Λουκιανός Κηλαηδόνης: Μικροαστικά (1973)

Λίγες μέρες πριν από την επέτειο του Πολυτεχνείου και σκέφτηκα να περάσω σε μια σειρά δίσκων με πολιτική απόχρωση, ώστε να κινούμαστε στο πνεύμα των ημερών. Κι ο πρώτος δίσκος που μου έρχεται στο μυαλό δεν είναι άλλος από τα περίφημα "Μικροαστικά" του Λουκιανού Κηλαηδόνη. 

Βρισκόμαστε λίγο πριν από την οριστική ανατροπή της Χούντας, μέσα στο σκληρό έτος 1973, τη  χρονιά του Πολυτεχνείου, όταν το δικτατορικό καθεστώς αίφνης φόρεσε - προσωρινά βέβαια - τον δημοκρατικό μανδύα αίροντας για λίγο τις ασφυκτικές απαγορεύσεις της λογοκρισίας. Μέσα σ' αυτήν την πρόσκαιρη ευκαιρία λοιπόν ξεπετάχτηκαν στην πιάτσα τα περίφημα "Μικροαστικά" του Λουκιανού Κηλαηδόνη και μάλιστα σε "προκλητικό" κόκκινο βινύλιο με τον αυτονόητο συμβολισμό του. Ήταν ο πρώτος "πολιτικός" δίσκος που εμφανίστηκε, ένα χρόνο πριν ξεσπάσει η καταιγίδα της θεοδωρακικής πλημμυρίδας.

Ο δίσκος περιλαμβάνει 14 απλά τραγούδια σε πρωτότυπες φόρμες, μακριά από το λαϊκό ύφος των δύο πρώτων δίσκων του συνθέτη ("Η πόλη μας", "Κόκκινη κλωστή"). Όλα σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη, σημαντικού ποιητή και δημοσιογράφου που είχε υποστεί τα πάνδεινα από το καθεστώς, ενώ ήταν αρκετά γνωστός ήδη στο χώρο από τα πρώτα του τραγούδια με τον Μάνο Λοΐζο, τα οποία - αν και ανέκδοτα - κυκλοφορούσαν ευρύτατα στα φοιτητικά στέκια κι αποτελούσαν μικρές εστίες αντίστασης. 

Στα "Μικροαστικά" ο Νεγρεπόντης απεικόνισε πολύ εύστοχα τις καθημερινές στιγμές του απλού και αμέτοχου, δηλαδή συνένοχου, ανθρωπάκου, με τις μικροαστικές του αδυναμίες και τις ταπεινές του φιλοδοξίες. Ο λόγος του ποιητή είναι αιχμηρός και συχνά ανελέητος, αν και μεταμφιεσμένος με τον παραπλανητικό μανδύα της σάτιρας. Ο συνθέτης πατώντας πάνω στην πολυσημία του λόγου επέλεξε μια γλώσσα που φλερτάρει ελεύθερα και χωρίς προκαταλήψεις με διάφορα μουσικά ιδιώματα, συχνά δυτικότροπα, χωρίς να διστάζει να επικαλεστεί ακόμη και ρετρό φόρμες, όταν αυτό επιβάλλεται από τη θεματολογία των στίχων, για να καταλήξει σε ένα διονυσιακό ροκ εν ρολ φινάλε με τη διαβολική του "Μάρω"!

Ιδού πώς βλέπει ο ίδιος ο Κηλαηδόνης το διάβημά του:

Μέσα στα "Μικροαστικά" μπορεί κανείς να βρει όλες τις μουσικές που άκουγα στα διαλείμματα των θερινών σινεμά των παιδικών μου χρόνων, στους διαδρόμους των πρώτων πολυκατοικιών που γνώρισα, σε σπίτια που γιόρταζαν κάτι, στις αναμεταδόσεις των παρελάσεων από το ραδιόφωνο. Μπορεί ακόμα να βρει την ατμόσφαιρα που υπήρχε διάχυτη τα χειμωνιάτικα απογεύματα με ήλιο στην Πανεπιστημίου έξω από το ΡΕΞ, στην ψηλοτάβανη εκείνη αίθουσα του Ιπποδρόμου του Δέλτα και στις ταινίες του Χόμφρεϊ Μπόγκαρτ. Έγραψα ακόμα μουσική για πράγματα που συνέβησαν πριν γεννηθώ και για άλλα πολύ σημερινά. Δεν νοσταλγώ, δεν «βγάζω» μιαν εποχή, ούτε προσπαθώ να συντηρήσω πράγματα που χάθηκαν. Λέω τη γνώμη μου πάνω σε όσα, χρόνια τώρα, μου λέγανε.

Βασικός ερμηνευτής του δίσκου είναι ο ίδιος ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, κάμποσα χρόνια πριν αποφασίσει οριστικά να γίνει ο αποκλειστικός ερμηνευτής των τραγουδιών του. Μαζί του ο ηθοποιός του "Ελεύθερου Θεάτρου" Μίμης Χρυσομάλλης, καθώς επίσης και ο Λάκης Χαλκιάς, η Ιωάννα Κιουρτσόγλου και ο Νίκος Ρουσέας. Σε μια σπαρταριστή παρλάτα ακούγεται ο ηθοποιός Νίκος Σκυλοδήμος.

Δυο χρόνια αργότερα οι ίδιοι δημιουργοί μας έδωσαν τη συνέχεια των "Μικροαστικών" με το δίσκο "Απλά μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας", που δεν είχε ωστόσο την ίδια πηγαία έμπνευση, ούτε ανάλογη απήχηση στο κοινό της εποχής.

(c) LP | EMI Columbia | 1973 | πηγή: d58