.jpg)
Παραθέτω τον πρόλογο με τίτλο Προλογίζοντας έναν ποιητή... που έγραψα για την καινούργια ποιητική συλλογή του φίλου Χρήστου Δ. Παπαδόπουλου:
Ας ξεκινήσουμε με μια γνωστή κοινοτοπία που ωστόσο αξίζει πάντα να τη θυμόμαστε: Η ποίηση είναι υψηλή τέχνη. Ίσως η υψηλότερη όλων, καθώς ενσωματώνει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο το σύνολο των άλλων «καλών» τεχνών και προπάντων τη μουσική και τη ζωγραφική. Ο ποιητικός λόγος εμπεριέχει πάντα μουσικές ηχοχρωματικές πινελιές που συγχρόνως μπορεί να σμιλεύουν μορφές ή τοπία βγαλμένα από τα αχανή πεδία της ποιητικής έμπνευσης. Άλλωστε ο ποιητικός λόγος, έμμετρος ή ελεύθερος, αναπτύσσεται πάνω σε μια ρυθμική βάση, έστω κι αν αυτή δεν είναι πάντοτε ευδιάκριτη.
Μαζί με όλα αυτά τα τετριμμένα θα ήθελα να θυμίσω ότι η αποτύπωση εκείνης της μαγικής στιγμής που λέγεται «έμπνευση» και πηγάζει κατευθείαν από τα απωθημένα βάθη της ευαισθησίας, της φαντασίας, της εμπειρίας, αλλά και της γνωσιακής επάρκειας του ποιητή, σε συνδυασμό βεβαίως με τη συγκυριακή πραγματικότητα, μπορεί να λειτουργήσει είτε ως φορέας μιας συγκεκριμένης ιδέας (στρατευμένη ποίηση), είτε ως καθαρή καλλιτεχνική έκφραση υπηρετώντας αποκλειστικά τους κανόνες της αισθητικής.
Και φυσικά δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η ποίηση αποτελεί και εμπορεύσιμο προϊόν που εμπλέκεται με τους τεχνολογικούς και εμπορικούς μηχανισμούς ενός εκδοτικού οίκου, ώστε να μορφοποιηθεί στη χειροπιαστή εκδοχή του βιβλίου και ν’ ακολουθήσει τους νόμους της αγοράς.
Όλα αυτά βέβαια μπορεί να έχουν τελικά μιαν απλή θεωρητική αξία, όταν αναλογιστούμε ότι πέρα από την επίσημη λογοτεχνική δραστηριότητα, μέσα από την οποία αναδεικνύονται οι καταξιωμένες δημιουργικές προσωπικότητες κάθε εποχής και κάθε τόπου, υπάρχουν πάντα και οι «άδοξοι ποιητές των αιώνων», όπως μας έχει επισημάνει ο Κώστας Καρυωτάκης πριν από έναν αιώνα! Είναι οι ποιητές που κινούνται στη σκιά της αναγνωρισμένης ποιητικής βιβλιογραφίας, αυτοί που κινούμενοι από τους ευσεβείς τους πόθους φαντασιώνονται τον εαυτό τους ως μεγάλο ποιητή, αλλά κυρίως αυτοί που πράγματι κομίζουν κάτι αξιόλογο στην ποιητική τέχνη, αλλά δε στάθηκε μπορετό να επικοινωνήσουν την αυθεντική τους έμπνευση σ’ ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από ένα οικείο και περιορισμένο περιβάλλον, κι αναζητούν δικαιωματικά τη δική τους ευκαιρία.
Σ’ αυτήν την τελευταία περίπτωση θα έλεγα ότι ανήκει και ο ποιητικός κόσμος του φίλου Χρήστου Παπαδόπουλου, ενός απλού καθημερινού ανθρώπου που δεν αξιώθηκε υψηλών ακαδημαϊκών σπουδών και τίτλων, αλλά που προικίστηκε από τη φύση μ’ εκείνη την εκλεκτή ευλογία της πηγαίας ευαισθησίας που μπορεί να μορφοποιείται σε ποιητικό λόγο.
Ο ποιητής γεννήθηκε μέσα στην πλούσια από εικόνες και θρύλους γη των Πρεσπών, εκεί που οι άνθρωποι είναι λιγοστοί, αλλά πλημμυρίζει ο τόπος από έναν μοναδικής ομορφιάς υγρότοπο εμπλουτισμένο γενναιόδωρα από όλα τα στοιχεία της φύσης, γήινα, πετούμενα, πλέοντα και ανθοστολίζοντα τον ανεξάντλητο ορίζοντα. Εκεί που το μικρό χωριατόπουλο τριγυρνώντας στο δικό του παράδεισο άφηνε τη φαντασία του να αρμενίζει στα πελαγίσια νερά της απέραντης λίμνης και να αθροίζει νωρίς νωρίς ανείπωτες εμπειρίες σαν παλιός θαλασσινός ταξιδευτής του Καββαδία. Όλη αυτή η πλούσια παρακαταθήκη στιβαγμένη με τον καιρό στον ευαίσθητο ψυχισμό του αναζητούσε πιεστικά μια βαλβίδα εκτόνωσης. Και τη βρήκε στην ποίηση! Εκεί ανακάλυψε το εσωτερικό του καταφύγιο, ένα ιδιότυπο αρχείο με πρωτοκολλημένες αργά και μεθοδικά τις ποιητικές του αναλαμπές στο περιθώριο της βιοποριστικής συμβατικότητας.
Χρόνια τώρα ο ποιητής πασχίζει να δαμάσει την πλημμυρίδα των εικόνων που αναβλύζουν σαν ασυγκράτητος πίδακας από το νου και τη φαντασία του με όχημα έναν ατέρμονο νόστο, μιαν αέναη επιστροφή στο γενέθλιο τόπο και χρόνο. Από τα πρωτόλεια «Νούφαρα» στα μέσα της δεκαετίας του ’70 κι αργότερα τη «Ματωμένη στράτα» και το νεότερο «Έναστρο φιλοδώρημα» παλεύει με τους δικούς του δαίμονες και τους τιθασεύει πότε με τη γλυκιά αναπόληση στιγμών που απειλεί μάταια να καταβροχθίσει ο χρόνος και πότε με την πικρή επίγνωση του αναπότρεπτου και της πεζής καθημερινότητας. Κοινός παρονομαστής κι απόλυτος πρωταγωνιστής όλων ο γητευτής φτερωτός θεός, ο αιώνιος ΕΡΩΤΑΣ! Αν δανειζόμουν ένα δόκιμο μουσικό όρο, θα έλεγα ότι είναι μια ποίηση που αναπτύσσεται στη φόρμα «Θέμα με παραλλαγές», όπου το θέμα είναι σχεδόν πάντα το ίδιο: Ο έρωτας! Ένας έρωτας πλημμυρισμένος από συναισθηματική φόρτιση, ενίοτε δυνατός και τυραννικός, ώστε να μοιάζει ζωντανός, χειροπιαστός, αλλά πάντα βγαλμένος μέσα από μια σιωπηρή συνωμοσία με τη συνένοχη φύση. Ο έρωτας πηγάζει από τον ήλιο του μεσημεριού, από το αγιάζι της αυγής, από τ’ αστέρια που μαρτυρούν τα νυχτερινά σκιρτήματα κι από τα πουλιά που συνθέτουν το μελωδικό soundtrack της ερωτικής έξαρσης. Έτσι ο ποιητικός λόγος μοιάζει να αναδύεται πολύμορφος και πρωτεϊκός, άλλοτε ως πετούμενο του ουρανού κι άλλοτε ως γήινο πλάσμα που ανασαίνει βαριά την ερωτική στιγμή. Φαντασία λοιπόν και φαντασίωση πιασμένες χέρι χέρι στήνουν μια γοητευτική χορογραφία αισθήσεων και αισθημάτων που μετεωρίζεται ανάμεσα στη ζωντανή, σχεδόν σαρκική, εμπειρία, και στο όνειρο ή την ονειροπόληση στιγμών δυνατών που έχουν καταφέρει τελικά να υπερβούν τα στεγανά του χρόνου!
Όλο αυτό το ανεξάντλητο θεματικό οπλοστάσιο ο ποιητής καταφέρνει να το μορφοποιήσει σε ποιητικό λόγο συγκροτημένο και πειθαρχημένο στους ποιητικούς κανόνες και περιορισμούς μέσα από μια αγωνιώδη αναζήτηση της καίριας λέξης, λέξης όσο γίνεται λιγότερο φθαρμένης από την ευκολία της κοινοτοπίας, αλλά με την ισχυρή νοηματική φόρτιση που επιτάσσει η δυνατή στιγμή της έμπνευσης. Και είναι αλήθεια ότι όλα αυτά τα βρίσκουμε εν αφθονία στο υλικό που συγκεντρώθηκε σ’ αυτή την καινούργια ποιητική συλλογή του Χρήστου Παπαδόπουλου που μας προσφέρεται σαν ένα γοητευτικό μπουκέτο εξαίσιων λυρικών στιγμών πλημμυρισμένων από τη δροσιά της γενέθλιας γης και τη μοσχοβολιά του ποιητικού ανθόκηπου μιας αυθεντικής και ευαίσθητης ποιητικής φωνής…
Καστοριά, Φεβρουάριος 2023
Δημήτρης Ε. Κωστούλας
Ακολουθεί ένα μικρό απάνθισμα στίχων:
ΧΡΥΣΟΘΗΡΑΣ
Στις εκβολές των ματιών σου,
νεόκοπος χρυσοθήρας συλλέγω
ατόφιο συναίσθημα.
Κι έχω δίλημμα:
να θησαυρίσω απόθεμα
ή να ξοδευτώ θησαυρίζοντας
ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ
Υγραίνεις το ουράνιο τόξο
με τη νιότη σου
και παρατείνεις τη διάρκειά του.
Βάζεις νότες σ' όλα τα χρώματα της ίριδας.
"Για τα άφωνα πουλιά", είπες,
και μου το χάρισες.
ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ
Όταν τινάζει τα σεντόνια του ο ουρανός,
μαζεύω πεφταστέρια.
Κάποτε, θα έχουμε
δικό μας ουρανό.
ΑΤΙΤΛΟ
Όταν έχει συννεφιά,
ο ήλιος προαυλίζεται
στα μάτια σου.
Έχω αγίνωτα όνειρα
στην αυλή τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου