Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2021

Μίκης Θεοδωράκης: Πρώτη Εκτέλεση (1965)

Ο δεύτερος δίσκος της σειράς "Πρώτη Εκτέλεση" της Columbia που εκδόθηκε επίσης το 1965, είναι αφιερωμένος στο μεγάλο συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος εκείνη την εποχή αποτελούσε το βαρύ πυροβολικό της εταιρίας, καθώς ολόκληρη την προηγούμενη πενταετία (1960-1965) ο συνθέτης ηχογραφούσε με καταιγιστικούς ρυθμούς τον ένα κύκλο τραγουδιών μετά τον άλλο έχοντας μάλιστα επιδοθεί συστηματικά στην προώθηση της μελοποιημένης ποίησης διαμορφώνοντας έτσι το κυρίαρχο μουσικό ρεύμα της εποχής που πήρε τη μάλλον αδόκιμη ονομασία "έντεχνο" τραγούδι.
Από το 1960 λοιπόν ο συνθέτης είχε αρχίσει να υλοποιεί τη συνειδητή απόφασή του για εκλαΐκευση της υψηλής ποίησης μέσω της μουσικής της υποστήριξης που την καθιστούσε ευκολότερα κτήμα των μεγάλων λαϊκών μαζών. Το ξεκίνημα είχε γίνει με τη μελοποίηση του "Επιτάφιου" (1958/60) του Γιάννη Ρίτσου κι ακολούθησαν τα "Επιφάνια" (1961) του Γιώργου Σεφέρη, το "Αξιον Εστί" (1964) και οι "Μικρές Κυκλάδες" (1964) του Οδυσσέα Ελύτη, ενώ ενδιάμεσα προέκυψαν σπουδαίοι άλλοι λαϊκοί κύκλοι, όπως το "Αρχιπέλαγος" (1960/1), οι δύο "Πολιτείες" (1960/64), οι "Λιποτάκτες" (1960), η "Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν" (1965), αλλά και οι εμβληματικοί θεατρικοί κύκλοι "Όμορφη πόλη" (1962), "Τραγούδι του νεκρού αδελφού" (1962), "Μαγική πόλη" (1963) και "Η γειτονιά των αγγέλων" (1963).
Απ' όλη αυτή την εξαίσια ανθοφορία, εξολοκλήρου ηχογραφημένη στην Columbia, η έκδοση της "Πρώτης Εκτέλεσης" το 1965 περιορίστηκε σε κάποιες φευγαλέες νίξεις χωρίς καμία αντιπροσωπευτικότητα και χωρίς καν τις κορυφαίες δημιουργικές στιγμές του συνθέτη. 
Έχουν λοιπόν επιλεγεί δώδεκα σπουδαία τραγούδια, με προνομιακή μεταχείριση του κύκλου "Πολιτεία Β'", απ' όπου προέρχονται τα τέσσερα ("Γωνιά γωνιά", "Βραδιάζει", "Στράτα τη στράτα", "Η μπαλάντα του Αντρίκου"), κι από ένα ή δύο τραγούδια από άλλους πέντε κύκλους: "Τραγούδι του νεκρού αδελφού" ("Απρίλης", "Προδομένη μου αγάπη")"Λιποτάκτες" ("Δακρυσμένα μάτια")"Μικρές Κυκλάδες" ("Του μικρού Βοριά") και "Μαγική πόλη" ("Το φεγγάρι κάνει βόλτα", "Τι να την κάνω τη χαρά"), ενώ από τη "Γειτονιά των αγγέλων" έχει επιλεγεί το τραγούδι "Δόξα τω Θεώ", αλλά παραδόξως στη δεύτερη εκτέλεσή του με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, αντί της πρώτης με τον Γιάννη Πουλόπουλο! Περιλαμβάνεται επίσης το τραγούδι "Ματωμένο φεγγάρι" που ανήκει ωστόσο στο μεταγενέστερο κύκλο "Θαλασσινά φεγγάρια" (1966/1974), προφανώς όμως είχε εκδοθεί νωρίτερα στις 45 στροφές.



Είναι μια πρόκληση, όσο το σκέφτομαι, ότι στο επίμαχο διάστημα ο συνθέτης είχε ηχογραφήσει στην Columbia συνολικά 13 κύκλους τραγουδιών κι έτσι η εταιρία μπορούσε να συνθέσει μια πιο αντιπροσωπευτική ανθολογία του δημιουργού επιλέγοντας απλώς ένα τραγούδι από κάθε κύκλο! Τόσο απλό και τόσο βολικό! Δεν μπορώ βέβαια να εισέλθω στο μυαλό του τότε παραγωγού, για να καταλάβω το σκεπτικό του, αλλά υποθέτω ότι κάποια άλλα κριτήρια είχαν προτεραιότητα για κείνον.
Ανεξαρτήτως αυτού πάντως, επαναλαμβάνω ότι όλα τα επιλεγμένα τραγούδια είναι απαράμιλλης ομορφιάς, γραμμένα από κορυφαίους ποιητές και στιχουργούς (Κώστας Βάρναλης, Οδυσσέας Ελύτης, Δημήτρης Χριστοδούλου, Νίκος Γκάτσος, Νότης Περγιάλης, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Γιάννης Θεοδωράκης) και ερμηνευμένα με κλασικό και αξεπέραστο τρόπο από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση (8 τραγούδια), αλλά και τη Μαρία Φαραντούρη, τη Ντόρα Γιαννακοπούλου, τη Βέρα Ζαβιτσιάνου και τον ίδιο τον Μίκη.

(c) LP | EMI Columbia | 1965 | Πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: