Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021

Νάνα Μούσχουρη: Σπίτι μου, σπιτάκι μου (1972)

Το 1972, δέκα χρόνια μετά την ολοκλήρωση του λαμπρού πρώτου κύκλου συνεργασίας της με τον Μάνο Χατζιδάκι κι αφού ακολούθησε η εκτόξευσή της στην κορυφή της παγκόσμιας καταξίωσης, η Νάνα Μούσχουρη επιστρέφει και πάλι στο οικείο περιβάλλον της πατρίδας της και του αγαπημένου της δημιουργού με έναν ιδιαίτερα αξιόλογο κύκλο τραγουδιών που κυκλοφόρησε από την Columbia με τον ταιριαστό για την περίσταση τίτλο "Σπίτι μου, σπιτάκι μου" ως σημειολογική υπόμνηση της επιστροφής της στα πάτρια.
Για να ακριβολογήσουμε βέβαια, ο συγκεκριμένος δίσκος αποτελεί προσωπική δουλειά της διάσημης ερμηνεύτριας, αλλά συγχρόνως και του κορυφαίου στιχουργού Νίκου Γκάτσου, αφού όλα τα τραγούδια έχουν δικούς του στίχους με εξαίρεση το διασκευασμένο τραγούδι "Ο μαύρος αητός". Τη μουσική υπογράφουν τρεις συνθέτες που έχουν υπάρξει συνοδοιπόροι του στιχουργού. Ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Σταύρος Ξαρχάκος συμμετέχουν ισοδύναμα με πέντε τραγούδια ο καθένας, ενώ ένα τραγούδι ανήκει στον Λουκιανό Κηλαηδόνη που εκείνη την εποχή βρέθηκε δίπλα στον Γκάτσο και μαζί υπέγραψαν έναν ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών την ίδια χρονιά με τίτλο "Η κόκκινη κλωστή".
Προφανώς την επιλογή των τριών αυτών συνθετών έκανε ο ίδιος ο Γκάτσος που φέρεται και ως ο επίσημος διαχειριστής των πνευματικών δικαιωμάτων του δίσκου σε μια εποχή άλλωστε που είχε την πρωτοβουλία και άλλων δισκογραφικών εκδόσεων με τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος απουσίαζε ήδη από το 1966 στην Αμερική. Αναφέρομαι βέβαια στους δίσκους "Επιστροφή" (1970) και "Της γης το χρυσάφι" (1971). Φυσικά θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ο στιχουργός είχε ήδη σημαντικές συνεργασίες πριν από τον Κηλαηδόνη με δυο άλλους μεγάλους συνθέτες που ωστόσο εδώ απουσιάζουν. Είναι ο Μίκης Θεοδωράκης ("Αρχιπέλαγος", "Πολιτεία Β'", "Θαλασσινά φεγγάρια") και ο Δήμος Μούτσης ("Κάποιο καλοκαίρι", "Ένα χαμόγελο"). Γιατί λείπουν λοιπόν αυτοί οι δυο; Η απάντηση είναι εύκολη: Ο Μίκης ήταν απαγορευμένος, ενώ ο Μούτσης από την προηγούμενη χρονιά είχε μετακομίσει σε άλλη δισκογραφική εταιρία (Philips). Είμαι βέβαιος ότι αλλιώς θα είχαμε και δικά τους τραγούδια σ' αυτόν το δίσκο!
Αξίζει πάντως να τονίσουμε την υποδειγματική ερμηνεία της Νάνας Μούσχουρη σ' αυτό το εκλεκτό υλικό και την εξαιρετική μουσική επιμέλεια του Σταύρου Ξαρχάκου. Τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι γράφτηκαν πάνω σε προϋπάρχουσες μελωδίες. Το τραγούδι "Σπίτι μου, σπιτάκι μου" με αγγλόφωνους στίχους είχε ακουστεί στη θεατρική παράσταση "Illya Darling" που ανέβηκε το 1967 στο Broadway. Επίσης το τραγούδι "Η μικρή Ραλλού" είχε πρωτοακουστεί ένα χρόνο νωρίτερα από τον Μανώλη Μητσιά στο δίσκο "Της γης το χρυσάφι", ενώ μια τρίτη θαυμάσια εκτέλεσή του από τη Φλέρυ Νταντωνάκη περιλαμβάνεται στο δίσκο "Οι γειτονιές του φεγγαριού" (1977). Η γλυκύτατη "Βαρκαρόλα" του Σταύρου Ξαρχάκου, χωρίς την προσθήκη του γοργού ρυθμικού μοτίβου, είχε πρωτοακουστεί στην ταινία "Το ταξίδι" (1962) από την Αλίκη Βουγιουκλάκη με διαφορετικούς στίχους γραμμένους από τον Βαγγέλη Γκούφα.
Τέλος, το τραγούδι "Ο μαύρος αητός" (ανεξήγητη για μένα η παρουσία του σ' αυτόν το δίσκο) είναι διασκευασμένο σε φολκ ηχοχρωματισμούς από τον παραγωγό του δίσκου Γιώργο Πετσίλα, σύζυγο τότε της Νάνας Μούσχουρη.

(c) LP | EMI Columbia | 1972 | Πηγή: d58


 

4 σχόλια:

thouthou είπε...

Όντως εξαιρετική η ερμηνεία της Μούσχουρη. Αυτό που δεν μου πολυαρέσει, είναι ενορχήστρωση του Ξαρχάκου, όπου (όπως και σε άλλες ανάλογες δουλειές του) για κάποιο λόγο επιλέγει μίνιμαλ "λόγιο" μουσικό χαλί, που δεν δίνει ένταση και χρώμα, με αποτέλεσμα πολλές φορές η φωνή να μοιάζει μόνη.

Άαβας / d58 είπε...

@thouthou
Δεν μπορώ να συμφωνήσω με την εκτίμηση αυτή για την ενορχήστρωση του Ξαρχάκου. Το ακριβώς ανάποδο πιστεύω εγώ, γιατί βρίσκω ακριβώς την ενορχήστρωση το μεγαλύτερο προσόν αυτού του δίσκου και μετά έρχονται οι στίχοι του Γκάτσου και τρίτο η ερμηνεία της Νάνας!

John80K είπε...

Το "πρόβλημα" που εντοπίζω στον συγκεκριμένο δίσκο όπως και σε κάθε επόμενο ελληνικό δίσκο της Μούσχουρη είναι η υιοθέτηση μιας γαλλικής προφοράς στα ελληνικά τραγούδι καθώς και μια εμμονή στις ψηλές νότες. Κάποια σύμφωνα δεν ακούγονται, τα φωνήεντα υπερτονίζονται και οι ωραίες χαμηλές που ο Χατζιδάκις πολύ σοφά πρόβαλε σχεδόν απουσιάζουν. Πότε δεν κατάλαβα γιατί η συγκεκριμένη τραγουδίστρια τραγουδούσε τα ελληνικά σαν Γαλλίδα που τελικά δεν πείθει. Κάτι που δεν συνέβαινε στους προηγούμενους ελληνικούς δίσκους της.

Ανώνυμος είπε...

Ναι, κι εγω το παρατηρησα απο τοτε που πρωτοπηρα το δισκο στα χερια μου. Προσεξτε πως εκφερει «της γειτονιας μας τα παιδιά» για παραδειγμα. Ακουγεται «παιδι-ά» οπως και το »κλειδια», τυπικη αρθρωση μη ελληνοφωνου.

Ν. Φερέτη