Δώρα Μόραλη: Το μουσικό μου άλμπουμ (1969)

Η Δώρα Μόραλη ξεπήδησε μέσα από τις πλακιώτικες μπουάτ και το νεοκυματικό ρεύμα στα τέλη της δεκαετίας του '60. Πρωτοεμφανίστηκε το 1968 με δυο τραγούδια ("Τα δάκρυά σου τα στερνά", "Το στρατί") του Κωστή Κιλιμάντζου που κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών από την Olympic, ενώ την επόμενη χρονιά παρουσίασε τον πρώτο και ουσιαστικά μοναδικό προσωπικό της δίσκο με τίτλο "Το μουσικό μου άλμπουμ", αν και συνέχισε να ηχογραφεί τραγούδια για τις 45 στροφές, αλλά ουσιαστικά χάθηκε από το προσκήνιο. Επανεμφανίστηκε για λίγο μετά από 25 χρόνια ηχογραφώντας ένα αδιάφορο ελαφρολαϊκό άλμπουμ με τίτλο "Σ' έχω ανάγκη" (1994), ενώ δυο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε ένα συγκεντρωτικό λεύκωμα με τίτλο "Μπαλάντες" που ενσωματώνει εξολοκλήρου τον πρώτο της δίσκο και έξι επιπλέον τραγούδια από τα σκόρπια 45άρια της.

Ο δίσκος λοιπόν "Το μουσικό μου άλμπουμ" περιλαμβάνει δώδεκα συνολικά τραγούδια νεοκυματικού χρώματος, όλα σε δεύτερη εκτέλεση κατάλληλα εναρμονισμένα για φωνή και κιθάρα. Τη συνοδεύει ο σπουδαίος κιθαριστής και λόγιος συνθέτης Βασίλης Τενίδης. Ο Γιάννης Σπανός που καταθέτει κι ένα θερμό σημείωμα για την ερμηνεύτρια στο οπισθόφυλλο του δίσκου, κατέχει τη μερίδα του λέοντος με τέσσερα υπέροχα τραγούδια που είχαν ερμηνεύσει νωρίτερα σπουδαίες φωνές, όπως η Καίτη Χωματά ή ο Γιάννης Πουλόπουλος. Έχουμε επίσης δυο τραγούδια του Λίνου Κόκοτου κι από ένα των Μίμη Πλέσσα, Σταύρου Ξαρχάκου, Γιώργου Κοντογιώργου, Νίκου Χουλιαρά και Ηλέκτρας Παπακώστα. Περιλαμβάνεται επίσης κι ένα πολύ όμορφο και μελωδικό τραγούδι ("Λόγια αγάπης") του πρόωρα χαμένου συνθέτη και μαέστρου Δημήτρη Μαχαιρίτσα (1933-1969) που δεν είναι άλλος από τον πατέρα του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα.

Ανεξαρτήτως πάντως του ότι πρόκειται για δεύτερες εκτελέσεις η αλήθεια είναι ότι οι αισθαντικές ερμηνείες της Μόραλη σε συνδυασμό με την απέριττη οργανική συνοδεία του Βασίλη Τενίδη δίνουν νέο ενδιαφέρον στα όμορφα αυτά τραγούδια που δεν έπαψαν άλλωστε μέχρι σήμερα να ακούγονται από τις πρώτες, αλλά και από τις πάμπολλες νεότερες εκτελέσεις τους. 

Ο Αρμάος παίζει στη λατέρνα Θεοδωράκη και Χατζιδάκι (1978)

Ο Νίκος Αρμάος (1890-1979), ο κορυφαίος Έλληνας λατερνατζής, με καταγωγή από την Τήνο και με απώτερες ιταλικές ρίζες, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά το 1923, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου μπόρεσε να αναπτύξει την απαράμιλλη τέχνη του συνανστρεφόμενος το ρεμπέτικο συνάφι του Πειραιά, ενώ αργότερα εργάστηκε για κάμποσα χρόνια και στη Θεσσαλονίκη κοντά στον Βασίλη Τσιτσάνη.

Παρά την αδιάλειπτη παρουσία του στα μουσικά πράγματα του τόπου μας επί μισόν τουλάχιστον αιώνα, η δισκογραφική του παρακαταθήκη περιορίζεται σε μόλις δύο ολοκληρωμένες ηχογραφήσεις, οι οποίες μάλιστα ήρθαν στα βαθιά του γεράματα λίγο πριν φύγει από τη ζωή σε ηλικία ενενήντα χρονών! Το 1977 παρουσίασε το δίσκο "Λατέρνα και ντέφι" για λογαριασμό της Columbia, ενώ το 1978 το δίσκο "Ο Αρμάος παίζει στη λατέρνα Χατζιδάκι, Θεοδωράκη" για τη Minos.

Ο δίσκος λοιπόν του 1978 που αποτελεί και το κύκνειο άσμα του, περιλαμβάνει δώδεκα εμβληματικά τραγούδια, έξι του Μίκη Θεοδωράκη και έξι του Μάνου Χατζιδάκι. Κάποια από τα πασίγνωστα τραγούδια του Χατζιδάκι, όπως το τσιφτετέλι "Γαρίφαλο στ' αφτί" που το έχουμε έντονα στη μνήμη μας από την ταινία του Αλέκου Σακελλάριου "Λατέρνα, φτώχεια κια φιλότιμο" (1955), μας ήταν οικεία εξαρχής με τον ήχο της λατέρνας, την οποία άλλωστε συχνά χρησιμοποιούσε στα τραγούδια του ο συνθέτης. Τα τραγούδια του Μίκη όμως ακούγονται για πρώτη φορά με τέτοια ηχοχρώματα και παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη ηχητική τους προσαρμογή, ενώ το δεξιοτεχνικό παίξιμο του Νίκου Αρμάου τους χαρίζει υπέροχους νοσταλγικούς χρωματισμούς.

Γιάννης Μαρκόπουλος: Στον ελληνικό κινηματογράφο (1988)

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της δραστηριότητας και της συνθετικής του δημιουργίας στον ελληνικό κινηματογράφο, όπου αριθμεί κάπου σαράντα ταινίες με δική του μουσική. Η αρχή έγινε μόλις το 1961 με τρεις ταινίες ("Η τραγωδία του Αιγαίου", "Ποια είναι η Μαργαρίτα;", "Ο άρχοντας του κάμπου"), ενώ την επόμενη χρονιά έγραψε το πρώτο σπουδαίο του soundtrack για την ταινία "Μικρές Αφροδίτες" του Νίκου Κούνδουρου. Η συνέχεια ήταν εξαιρετικά παραγωγική μέχρι το 1968, όταν και εγκαταστάθηκε για δύο χρόνια στο Λονδίνο εγκαταλείποντας προσωρινά την εγχώρια παραγωγή, για να επανέλθει και πάλι στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Στα μέσα πάντως της δεκαετίας του '60 έφτασε στο απόγειο της παραγωγικότητάς του, αφού το 1965 έγραψε μουσική για ένδεκα ταινίες και το 1966 για οκτώ! Συνεργάστηκε με πολλούς και διαφορετικούς σκηνοθέτες, όπως ο Νίκος Κούνδουρος, ο Γρηγόρης Γρηγορίου, ο Ερρίκος Θαλασσινός, ο Ντίνος Δημόπουλος, ο Ντίνος Κατσουρίδης, ο Ερρίκος Ανδρέου, ο Γιώργος Σκαλενάκης, ο Κώστας Καραγιάννης, ο Δημήτρης Κολλάτος και ο Ζιλ Ντασέν.

Η αλήθεια είναι ότι ο κινηματογράφος έδωσε στον συνθέτη την ευκαιρία να ασχοληθεί συστηματικά κατά τη δεκαετία του '60 με το λαϊκό ήχο και να μας δώσει υπέροχα τραγούδια. Κάποια από αυτά, μαζί με επιλεγμένα οργανικά θέματα και κάποια χαρακτηριστικά θέματα της μεταγενέστερης εποχής, συγκεντρώθηκαν στο άλμπουμ "Ο Γιάννης Μαρκόπουλος στον Ελληνικό Κινηματογράφο" που εκδόθηκε το 1988 από τη Minos. Με την επιμέλεια του Δημήτρη Ράνιου έχουν ανθολογηθεί δεκατέσσερα συνολικά κινηματογραφικά θέματα παρμένα από δεκατρείς ταινίες. Ανάμεσά τους και μερικά εμβληματικά τραγούδια του συνθέτη, όπως: "Ποιος δρόμος" (στίχοι Δ. Χριστοδούλου) με ερμηνευτές τον Στέλιο Καζαντζίδη, τη Μαρινέλλα και τον Νίκο Κούρκουλο, "Πέρα από τη θάλασσα" (στίχοι Ερρ. Θαλασσινού) με τη Βίκυ Μοσχολιού, "Τα παλικάρια" (στίχοι Άκου Δασκαλόπουλου) με τη Μαρινέλλα, "Ξεγυμνώστε τα σπαθιά" και "Έρχεται ο καλός μου" (στίχοι Λ. Παπαδόπουλου) με τον Γιάννη Πουλόπουλο και τη Βίκυ Μοσχολιού αντίστοιχα, "Ζαβαρακατρανέμια" (στίχοι του συνθέτη) που πρωτοακούστηκε στην ταινία "Επιχείρησις Απόλλων" (1968), αλλά εδώ αποδίδεται από τη Μαρία Φαραντούρη, "Όχι δεν πρέπει" ( στίχοι Γιώργου Χρονά) που πρωτοερμήνευσε ο Θέμης Ανδρεάδης, εδώ σε δεύτερη εκτέλεση από τη Μελίνα Μερκούρη, "Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί" (στίχοι Γιώργου Σκούρτη) από τον Νίκο Ξυλούρη στην πρώτη από τις τρεις συνολικά εκτελέσεις, "Πού είσαι αυτή την άνοιξη" (στίχοι Δ. Χριστοδούλου) που πρώτη το ερμήνευσε η Μαίρη Δαλάκου και στη συνέχεια ο Κώστας Χατζής, αλλά εδώ ακούγεται σε ηχογράφηση του 1988 που έγινε ειδικά για τη συγκεκριμένη έκδοση με ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά.

Ο δίσκος περιλαμβάνει επίσης και μερικά εξαιρετικά οργανικά θέματα, όπως το γοητευτικό "Πρωινό στο Ναύπλιο" (1966), ένα χορευτικό θέμα από την ταινία "Η μοίρα ενός αθώου" (1965) και μια μικρή ορχηστρική ραψωδία με θέματα από την ταινία "Μικρές Αφροδίτες" (1963).

Γιάννης Μαρκόπουλος, Σταύρος Ξαρχάκος: Χορωδία Καρδίτσης "Ο Αρίων" (1968)

Το 1968 από την Polydor εκδόθηκε ένας πολύ ενδιαφέρων χορωδιακός δίσκος με τραγούδια δύο κορυφαίων Ελλήνων συνθετών, του Γιάννη Μαρκόπουλου και του Σταύρου Ξαρχάκου, σε μια μοναδική αν και έμμεση δισκογραφική συνάντησή τους. 

Πρόκειται για ένα δίσκο με δώδεκα τραγούδια, έξι για κάθε συνθέτη, τα οποία ερμηνεύει η αξιόλογη ιστορική Χορωδία Καρδίτσης "Ο Αρίων" υπό τη διεύθυνση του ιδρυτή της Στέφανου Ευθυμιάδη (πέθ. 2022), μιας σημαντικής μορφής στη μουσική ζωή της θεσσαλικής πόλης από το 1949, όταν ίδρυσε εκεί το πρώτο ανδρικό χορωδιακό σχήμα, το οποίο μετεξελίχθηκε στη Χορωδία "Αρίων" και το οποίο με τη δική του καθοδήγηση για μια εικοσαετία (1960-1980) άφησε ισχυρό αποτύπωμα στον τοπικό πολιτισμό.

Ο δίσκος λοιπόν του 1968 που επανεκδόθηκε το 1980 ως επετειακό λεύκωμα για τα εικοσάχρονα της χορωδίας, περιλαμβάνει δώδεκα εκλεκτές στιγμές των δύο μεγάλων μας συνθετών από το πρώιμο συνθετικό τους έργο στις αρχές της δεκαετίας του '60. Η προσαρμογή των μελωδιών σε χορωδιακή μορφή τούς δίνει μια νέα δύναμη που φανερώνει ανάγλυφα τη στιβαρή έμπνευση των δύο δημιουργών διαμορφώνοντας ένα συναρπαστικό ακρόαμα. Τη διδασκαλία της ορχήστρας έκανε ο Στέφανος Βασιλειάδης, ενώ την συνοδευτική ορχήστρα διηύθυνε ο Γ. Θεοφιλόπουλος.

 Υπενθυμίζω ότι τέσσερα από τα έξι τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου από το δίσκο αυτό έχουν συμπεριληφθεί και στην έκδοση "100% Yannis Markopoulos" (1995).

Τα ορχηστρικά του Γιάννη Μαρκόπουλου: 100% Yannis Markopoulos (1995)

Στα μέσα της δεκαετίας του '90 το ελληνικό τμήμα της πολυεθνικής δισκογραφικής εταιρείας Philips έθεσε σε κυκλοφορία μια εμπορική σειρά δισκογραφικών πορτρέτων σημαντικών Ελλήνων συνθετών με γενικό τίτλο "Famous Greek Composers" και τη χαρακτηριστική ένδειξη "100%" δίπλα στο όνομα κάθε συνθέτη, όλα γραμμένα στην αγγλική γλώσσα.

Το αφιέρωμα λοιπόν της σειράς αυτής στον Γιάννη Μαρκόπουλο αποτελεί το volume 6 και, παρόλο που τέτοιου είδους εκδόσεις εμφανώς στοχεύουν στην τουριστική πελατεία, ο δίσκος έχει πολύ ενδιαφέρον υλικό σχεδόν αποκλειστικά διασκευασμένο για ορχήστρα και αντλημένο από το σύνολο της εργογραφίας του συνθέτη, με έμφαση μάλιστα στα πρώτα χρόνια του, τότε που συνεργαζόταν αποκλειστικά με τη συγκεκριμένη εταιρεία κι έγραφε μουσική λαϊκού χρώματος για το θέατρο και τον κινηματογράφο της εποχής. Το μπουζούκι λοιπόν είναι το κύριο όργανο της ορχήστρας και μάλιστα με λαμπρούς δεξιοτέχνες του οργάνου, όπως ο Γιώργος Ζαμπέτας και ο Κώστας Παπαδόπουλος. Δε λείπει φυσικά και το διάσημο θέμα του "Βαρκάρη" (Who pays the Ferryman?) ως προμετωπίδα της έκδοσης, καθώς και οι μελωδίες των μεγάλων τραγουδιών του συνθέτη από τη δεκαετία του '70 ("Μαλαματένια λόγια", "Τα λόγια και τα χρόνια", "Χίλια μύρια κύματα", "Οι οχτροί", "Την εικόνα σου", "Ο αρκουδιάρης"). Μερικά από τα ορχηστρικά της έκδοσης είναι αυτούσια παρμένα από το δίσκο "Λαϊκά κεντήματα" (1976).

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι περιλαμβάνονται και τέσσερα τραγούδια σε χορωδιακή μεταγραφή ("Το μουράγιο", "Καράβια", "Πού είσαι", "Ξαστεριά"), ερμηνευμένα από τη Χορωδία Καρδίτσης Αρίων, τα οποία προέρχονται από ένα δίσκο του 1968 που εξέδωσε η Polydor με τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου και του Σταύρου Ξαρχάκου.

Τα ορχηστρικά του Γιάννη Μαρκόπουλου: Ανταύγειες (1996)

Αν η δεκαετία του '70 στάθηκε η πιο γόνιμη δημιουργική φάση του Γιάννη Μαρκόπουλου που απέφερε μια μεγάλη σειρά εμβληματικών έργων, η επόμενη δεκαετία λειτούργησε πιο πολύ ως ένα μεταβατικό στάδιο στην αναζήτηση νέων εκφραστικών μέσων, για να φτάσουμε στη δεκαετία του '90, όταν ο συνθέτης επανήλθε σε συνθέσεις υψηλής πνοής που αποτυπώθηκαν κυρίως σε μια πολυσήμαντη τριλογία αποτελούμενη από τα έργα "Η Λειτουργία του Ορφέα" (1994), "Ανα-γέννηση: Κρήτη, Ανάμεσα σε Βενετιά και Πόλη" (1996) και "Ανταύγειες" (1996).

Τα δύο πρώτα από τα έργα αυτά είναι φωνητικά, ενώ οι "Ανταύγειες" εξολοκλήρου ορχηστρικό έργο με την ιδιαίτερη επισήμανση: 11 Ορχηστρικές μνήμες κινήσεων και εικόνων. Πρόκειται για μια σπουδή πάνω σε ρυθμικές χορευτικές φόρμες που καταγράφουν αυθόρμητα και παρορμητικά εικόνες της καθημερινότητας. Στέρεη ορχηστρική γραφή στο απόγειο της δημιουργικής ωριμότητας του συνθέτη που συνδυάζει προσφυώς όργανα φυσικά και ηλεκτρονικά σε ενιαίο αρμονικό σύνολο. 

Στην άριστη εκτέλεση του έργου συμβάλλουν σπουδαίοι σολίστες, όπως ο Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), ο Πέτρος Ταμπούρης (κανονάκι), ο Γιώργος Κοντογιάννης (ούτι), ο Γιάννης Λογοθέτης (κιθάρα), ο Γιώργος Λαβράνος (κρουστά) και ο Θανάσης Νικόπουλος (πλήκτρα). Η ενορχήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας ανήκουν στον ίδιο τον συνθέτη.

Τα ορχηστρικά του Γιάννη Μαρκόπουλου: Ο Αριστείδης Μόσχος παίζει Μαρκόπουλο (1982)

Ο Αριστείδης Μόσχος (1930-2001) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους δεξιοτέχνες στο σαντούρι και από τις αρχές του '70 ένας από τους στενούς συνεργάτες του Γιάννη Μαρκόπουλου στις συναυλίες και στις ηχογραφήσεις των μεγάλων έργων του.

Πρωτοεμφανίστηκε στη δισκογραφία ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '50, αλλά η πυκνότερη δισκογραφική του δραστηριότητα εντοπίζεται κατά τη δεκαετία του '70, όταν και παρουσίασε τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τίτλο "Σόλο Σαντούρι" (1976), ενώ το 1978 υπήρξε ο σολίστ στη ζωντανή ηχογράφηση του έργου "Κοντσέρτο για Σαντούρι και Ορχήστρα" του Ηλία Ανδριόπουλου. Υπήρξε επίσης και σπουδαίος μουσικοδιδάσκαλος μέσα από το Λαϊκό Σχολείο Παραδοσιακής Μουσικής που ίδρυσε το 1985.

Η μακροχρόνια συμπόρευση του Αριστείδη Μόσχου με τον Γιάννη Μαρκόπουλο και η συμμετοχή του στις ηχογραφήσεις των μεγάλων έργων του συνθέτη στη δεκαετία του '70, αλλά και στις αμέτρητες συναυλίες του, είχε ως επιστέγασμα το δίσκο "Ο Αριστείδης Μόσχος παίζει Γιάννη Μαρκόπουλο" που εκδόθηκε το 1982 από τη Minos. Ο μεγάλος δεξιοτέχνης επέλεξε μερικά από τα ωραιότερα και γνωστότερα τραγούδια του συνθέτη μέσα από το σύνολο της εργογραφίας του ανατρέχοντας ακόμη και στα χρόνια του '60 ("Γκρεμισμένα σπίτια", "Τα παλικάρια") μέχρι τα τέλη του '70 ("Σεργιάνι στον κόσμο", 1979). Αριστουργηματικό υλικό επιδέξια διασκευασμένο και εκτελεσμένο, έτσι που μας δίνει την ευκαιρία να χαρούμε τις ξεχωριστές ικανότητες του μεγάλου παραδοσιακού καλλιτέχνη με ένα ρεπερτόριο τόσο οικείο γι' αυτόν. Οι μελωδίες των σπουδαίων αυτών τραγουδιών αναδεικνύονται ανάγλυφες και καθάριες σαν το τρεχούμενο νερό της πηγής.

Τα ορχηστρικά του Γιάννη Μαρκόπουλου: Who Pays the Ferryman? (1978)

Το 1977 γυρίστηκε στην Κρήτη μια μίνι δραματική σειρά του BBC οκτώ συνολικά επεισοδίων με τίτλο Who Pays The Ferryman? (Ποιος πληρώνει τον βαρκάρη;) σε σκηνοθεσία Michael J. Bird και πρωταγωνιστές τους Jack Hedley, Μπέττυ Αρβανίτη και Τάκη Εμμανουήλ πλαισιωμένους από μια πλειάδα Άγγλων και Ελλήνων ηθοποιών.

Η παραγωγή αυτή έδωσε την ευκαιρία στον Γιάννη Μαρκόπουλο να γράψει ένα από τα διασημότερα μουσικά του θέματα, το ομώνυμο συναρπαστικό κομμάτι που γνώρισε παγκόσμια επιτυχία και μπήκε αμέσως στα charts της εποχής! Το εξαίσιο αυτό θέμα μαζί με κομμάτι "Fanfare for Charon" (Η φανφάρα του Χάροντα) κυκλοφόρησαν την ίδια χρονιά σε δισκάκι 45 στροφών από τη BBC Records & Tapes κι έκανε το γύρο του κόσμου γνωρίζοντας απανωτές επανεκδόσεις. Έξοχο θέμα, πράγματι, με το βιολί και τα κρουστά σε μια συμφωνική συνοδοιπορία κι έναν εκρηκτικό ρυθμό που εντυπωσιάζει βαθιά. 

Την επόμενη χρονιά η EMI Columbia εξέδωσε το ολοκληρωμένο soundtrack της σειράς με ένδεκα συνολικά οργανικά θέματα πλημμυρισμένα με χρώματα της ελληνικής παράδοσης, άλλοτε σε δυναμικούς χορευτικούς ρυθμούς, άλλοτε σε ατμοσφαιρικές εικαστικές πινελιές κι άλλωστε σε απέραντης λυρικής έξαρσης μελωδίες, όλα περασμένα μέσα από την "έντεχνη" ματιά του συνθέτη. Κάποια από τα θέματα αυτά παραπέμπουν σε παλιότερες συνθέσεις του Μαρκόπουλου, όπως το "Ιεραπετρίτικο" (Minoic Dance) που είχε ακουστεί και στο δίσκο "Αφιέρωμα". Μάλιστα αυτούσιο το υλικό αυτής της έκδοσης ξαναβγήκε στην αγορά το 1979 ενταγμένο στην τουριστικού προσανατολισμού σειρά οργανικών εκδόσεων της εταιρείας υπό τον τίτλο Greece Is... The Best of Yannis Markopoulos.

Τα ορχηστρικά του Γιάννη Μαρκόπουλου: Περιοδεία Πρώτη (1978)

Αν η δεκαετία του '60 έδωσε την ευκαιρία στον μεγάλο μας συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο να γνωριστεί με το ευρύ κοινό μέσα από τους εξαίσιους πειραματισμούς του πάνω στο λαϊκό ήχο, είναι η δεκαετία του '70 που τον επέβαλε ως κορυφαίο δημιουργό, ο οποίος μάλιστα μπόρεσε να κατακτήσει την κορυφή κηρύσσοντας την περίφημη "επιστροφή στις ρίζες", δημιουργώντας δηλαδή έναν καινούργιο ήχο πλημμυρισμένο από τα ζωντανά χρώματα της ελληνικής παράδοσης και ιδιαίτερα της Κρήτης.

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα μουσικολογική επισήμανση που λέει ότι ένας εμπνευσμένος συνθέτης που γράφει τραγούδια με πηγαίο και αυθεντικό τρόπο δεν έχει καμία δυσκολία να δοκιμάζει τις μελωδίες του γυμνές από τη λάμψη της φωνητικής τους απόδοσης ως απλά ορχηστρικά θέματα. Δεν είναι πολλοί αυτοί οι συνθέτες που μπορούν να αποκαλύψουν τον εαυτό τους στο κοινό με απογυμνωμένες τις μελωδίες τους, έτσι που να ξεσκεπάζονται εύκολα οι αδυναμίες της πρώτης ύλης. Κι ο Γιάννης Μαρκόπουλος ανήκει σ' αυτή την κατηγορία. Ήδη το 1976 μας χάρισε τα υπέροχα "Λαϊκά κεντήματά" του με λαϊκές μελωδίες από τις παλιότερες θεατρικές και κινηματογραφικές μουσικές του. Το 1978 λοιπόν επανέρχεται στο πεδίο της οργανικής μουσικής με ένα δεύτερο εξολοκλήρου ορχηστρικό δίσκο που επιγράφεται "Περιοδεία Πρώτη" με την επισήμανση ότι πρόκειται για "13 Τραγούδια για Ορχήστρα", ενώ στη διεθνή του έκδοση φέρει το φανταχτερό (αλλά παραπλανητικό) υπότιτλο "The Ferryman" που μοιάζει να παραπέμπει στη διάσημη μουσική του για τη γνωστή σειρά του BBC, αν και το συγκεκριμένο θέμα απουσιάζει από το υλικό δίσκου!

Ο δίσκος περιλαμβάνει συνολικά δεκατρείς συνθέσεις του Γιάννη Μαρκόπουλου διασκευασμένες για ορχήστρα από αγαπημένα τραγούδια του ανθολογημένα από κύκλους τραγουδιών του που είχαν κυκλοφορήσει τα αμέσως προηγούμενα χρόνια και συγκεκριμένα από τους δίσκους: "Τραγούδια του νέου πατέρα" (1972), "Διάλειμμα" (1972), "Ιθαγένεια" (1972), "Θητεία" (1974), "Θεσσαλικός Κύκλος" (1974), "Μετανάστες" (1974) και "Ανεξάρτητα" (1975). Δύο θέματα του δίσκου ("Πηδηχτός χορός", "Διάκοσμος κρητικής λύρας") αποτελούν διασκευές παραδοσιακών μελωδιών. Στην εκτέλεση του έργου συμμετέχουν σπουδαίοι σολίστες, όπως ο Τάσος Χαλκιάς στο κλαρίνο, ο Αριστείδης Μόσχος στο σαντούρι, ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης στην κρητική λύρα, ο Γιάννης Ξυλούρης στο λαούτο, ο Κώστας Παπαδόπουλος στο μπουζούκι και ο Παντελής Δεσποτίδης στο βιολί. Την ενορχήστρωση υπογράφει φυσικά ο Γιάννης Μαρκόπουλος.

Ο Δισκοβόλος πάει... εκλογές!

Καλημέρα σας!

Η προσωπική μου εμπλοκή στις διαδικασίες των εκλογών της Κυριακής δε θα μου αφήσει τον απαραίτητο χρόνο για νέο υλικό στον Δισκοβόλο μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Εύχομαι σε όλους καθαρό μυαλό και καλή ψήφο!

Γιάννης Βογιατζής: Το Ελληνικό Τραγούδι, αρ.5 (2006)

Κλείνουμε σήμερα το μικρό μας αφιέρωμα στον πρόσφατα χαμένο ερμηνευτή Γιάννη Βογιατζή με μια τρίτη ενδιαφέρουσα ανθολογία τραγουδιών του από τις 45 στροφές, η οποία κυκλοφόρησε από την Polydor το 2006 ενταγμένη στη μεγάλη αφιερωματική σειρά Το Ελληνικό Τραγούδι με τον κωδικό αριθμό 5 από την ενότητα των ερμηνευτών.

Βεβαίως αρκετά από τα τραγούδια αυτής της συλλογής περιλαμβάνονται και στις δυο προηγούμενες ανθολογίες που είδαμε ήδη, αλλά έχουμε και αρκετά διαφορετικά τραγούδια, ώστε όλα μαζί να αποτελούν ένα πλήρες πορτρέτο του σπουδαίου ερμηνευτή για την περίοδο 1960-1970. 

Από τα εικοσιένα συνολικά τραγούδια του δίσκου ξεχωρίζουν ασφαλώς τα εξής: 

• "Σ' αγαπώ σ' όλες τις γλώσσες": Μουσική Γιώργου Μουζάκη, στίχοι Αλέκου Σακελλάριου, από την ταινία "Όταν λείπει η γάτα" (1962).
• "Αδέρφια μου, αλήτες, πουλιά": Μουσική Τόλη Βοσκόπουλου, στίχοι Ηλία Λυμπερόπουλου. Το τραγούδι απέσπασε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης (1970), αλλά έγινε ευρύτερα γνωστό από την ερμηνεία του Τόλη Βοσκόπουλου.
• "Θέλω κοντά σου να μείνω": Μουσική Γιώργου Μουζάκη, στίχοι Γιώργου Γιαννακόπουλου, από την ταινία "Η Αθηναία του '64" (1964). Στην ερμηνεία συμμετέχει και η Τζένη Βάνου. Μια νεότερη ζωντανή ερμηνεία από την Ελευθερία Αρβανιτάκη επανέφερε και πάλι το τραγούδι στην επικαιρότητα.
• "Μορφονιά": Μουσική Κώστα Κλάββα, στίχοι Αλέξη Αλεξόπουλου, από την ταινία "Μικροί και μεγάλοι εν δράσει" (1963).
• "Ένας ουρανός μ' αστέρια": Μουσική Μίμη Πλέσσα, στίχοι Θάνου Σοφού, από το μιούζικαλ "Ραντεβού στον αέρα" (1966).
• "Η πρώτη μας νύχτα": Μουσικη Μίμη Πλέσσα, στίχοι Κώστα Πρετεντέρη, από το μιούζικαλ "Μερικοί το προτιμούν κρύο" (1963).
• "'Ύμνος του Παναθηναϊκού": Μουσική Γιώργου Μουζάκη, στίχοι Γιώργου Οικονομίδη. Προφανώς το πιο πολυακουσμένο τραγούδι του Γιάννη Βογιατζή, ένα εμβληματικό διαχρονικό σουξέ. Το τραγούδι γράφτηκε το 1958 και πρωτοτραγουδήθηκε χωρίς επιτυχία από τον Λέανδρο Παπαθανασίου. Ο Βογιατζής το ηχογράφησε το 1962 κι έκτοτε δεν έπαψε ποτέ ακούγεται στο γήπεδο του Παναθηναϊκού!

Ο δίσκος περιλαμβάνει επίσης και κάποια λιγότερο γνωστά τραγούδια των Λυκούργου Μαρκέα, Γεράσιμου Λαβράνου, Αργύρη Κουνάδη, Νάκη Πετρίδη, Μιχάλη Αρχοντίδη και Σ. Χριστοφίδη.

Γιάννης Βογιατζής: Τα ερωτικά του '60 (1995)

Χωρίς αμφιβολία ο Γιάννης Βογιατζής άφησε βαθύ το στίγμα του στο ελληνικό τραγούδι με τα δεκάδες όμορφα τραγούδια που ηχογράφησε για τις 45 στροφές κατά τη δεκαετία του '60, ιδιαίτερα στο πρώτο της μισό, την εποχή που βρέθηκε δίπλα σε σπουδαίους δημιουργούς, όπως ο Γιώργος Μουζάκης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίμης Πλέσσας, ο Κώστας Κλάββας, ο Λυκούργος Μαρκέας, ο Γεράσιμος Λαβράνος και άλλοι. Δε θα ήταν υπερβολή μάλιστα να του αποδώσουμε το χαρακτηρισμό του κατεξοχήν ερωτικού τραγουδιστή εκείνης της εποχής, αφού στα τραγούδια του είναι κυρίαρχο το μελωδικό στοιχείο και η ερωτική θεματολογία ιδανικά συνδυασμένα με τη θαυμάσια τενορέ φωνή του.

Άλλη μια πολύ αντιπροσωπευτική συλλογή που αποτυπώνει με ακρίβεια το μουσικό πρόσωπο του σημαντικού αυτού καλλιτέχνη κυκλοφόρησε το 1995 από την PolyGram κι έχει τον πιο κατάλληλο ίσως τίτλο: Τα Ερωτικά του '60. Πρόκειται για μια χορταστική ανθολογία είκοσι τραγουδιών του Γιάννη Βογιατζή που πρωτοκυκλοφόρησαν στις 45 στροφές κατά το διάστημα 1960-1966. Εδώ θα βρούμε μερικές από τις πολύ πρώιμες ηχογραφήσεις του που εκδόθηκαν το 1960, την πρώτη δηλαδή χρονιά της δισκογραφικής του εμφάνισης, και συγκεκριμένα τα τραγούδια: "Για σένα την αγάπη μου" και "Να 'σαι καλή" του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους του Νίκου Γκάτσου, το τραγούδι "Έλα να φύγουμε" των Λέανδρου Κόκορη και Κώστα Πρετεντέρη, καθώς και το "Όλοι ζηλεύουνε τον έρωτά μας" των Σπύρου Πιπεράκη και Κώστα Μάνεση.

Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης ανθολογίας είναι ότι έχουν σταχυολογηθεί κυρίως τραγούδια από τα λιγότερο γνωστά του Βογιατζή, αν και δε λείπουν και κάποια από τα μεγάλα σουξέ του Μίμη Πλέσσα ("Η πρώτη μας νύχτα", "Ένας ουρανός μ΄ αστέρια") ή του Γιώργου Μουζάκη ("Άσε τα χέρια σου στα δυο μου χέρια"). Περιλαμβάνονται επίσης και τραγούδια του Λυκούργου Μαρκέα, του Κώστα Κλάββα, του Αλέκου Σπάθη, του Αργύρη Κουνάδη και του Γεράσιμου Λαβράνου, καθώς και δυο ιταλόφωνα τραγούδια ("Perche", "Non credo") του Γιώργου Θεοδοσιάδη σε στίχους της Ρέτης Ζαλοκώστα.

Γιάννης Βογιατζής: Τραγούδια απ' το θέατρο και τον κινηματογράφο (1996)

Έφυγε από τη ζωή χθες, 15 Μαΐου 2023, πλήρης ημερών (γενν. στην Αθήνα το 1934), ο Γιάννης Βογιατζής, ένας υπέροχος τραγουδιστής του "ελαφρού" κυρίως ρεπερτορίου που μεγαλούργησε στα χρόνια του '60, ενώ παράλληλα ανέπτυξε και υποκριτική δραστηριότητα συμμετέχοντας σε κάμποσες δημοφιλείς ταινίες της ίδιας εποχής, αν και δεν πρέπει να συγχέεται με τον συνονόματο και εξάδελφό του ηθοποιό Γιάννη Βογιατζή.

Ο Βογιατζής ξεκίνησε από το θέατρο στα μέσα της δεκαετίας του '50, ενώ στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1960 με την ταινία "Αγαπούλα μου". Την ίδια χρονιά ηχογράφησε και το πρώτο του τραγούδι, το "Αιθέριο λουλούδι" σε μουσική Γεράσιμου Λαβράνου. Έγινε πανελλήνια γνωστός το 1962 συμμετέχοντας ως τραγουδιστής και ηθοποιός στη χαριτωμένη κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου "Όταν λείπει η γάτα", όπου ερμήνευσε συνθέσεις του Γιώργου Μουζάκη ("Σ' αγαπώ σ' όλες τις γλώσσες", "Άσε τα χέρια σου στα δυο μου χέρια"). Ακολούθησαν κάποιες συμμετοχές του σε μιούζικαλ του Γιάννη Δαλιανίδη, όπου ερμήνευσε μια σειρά σπουδαίων τραγουδιών του Μίμη Πλέσσα που γνώρισαν τεράστια επιτυχία ("Νύχτα καλοκαιριού", "Η πρώτη μας νύχτα", "Ένας ουρανός μ' αστέρια"). Οριακές στιγμές της καριέρας του στάθηκαν τα δύο πρώτα βραβεία που κατέκτησε στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης, το 1963 με το πολυτραγουδισμένο "Πέταξε ένα πουλί" των Κώστα Κλάββα και Αλέξη Αλεξόπουλου, και το 1970 με το εμβληματικό "Αδέρφια μου, αλήτες, πουλιά" των Τόλη Βοσκόπουλου και Ηλία Λυμπερόπουλου.

Από τις αμέτρητες ανθολογίες τραγουδιών του που κυκλοφόρησαν κατά καιρούς από την Polygram επιλέγω μια χαρακτηριστική συλλογή με τίτλο "Τραγούδια από το θέατρο και τον κινηματογράφο" που κυκλοφόρησε το 1996 και περιλαμβάνει δεκαοκτώ συνολικά τραγούδια ηχογραφημένα στο διάστημα 1961-1966, τα οποία προέρχονται από διάφορες θεατρικές ή κινηματογραφικές παραγωγές της εποχής, αν και κάποια αποδίδονται σε δεύτερη εκτέλεση. Μεταξύ αυτών κάποια τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι από την ταινία "Ελλάς η χώρα των ονείρων" (1961) και την παράσταση "Μαγική πόλη" (1964), αλλά και του Μίκη Θεοδωράκη από την "Όμορφη πόλη" (1962). Φυσικά περιλαμβάνονται και τα πασίγνωστα τραγούδια του Γιώργου Μουζάκη από την ταινία "Όταν λείπει η γάτα" (1962) και την επιθεώρηση "Η Αθηναία του '64" (1964), του Κώστα Κλάββα από την ταινία "Μικροί και μεγάλοι εν δράσει" (1963) και του Μίμη Πλέσσα από τις ταινίες "Κάτι να καίει" (1964) και "Ραντεβού στον αέρα" (1966). Αξιοσημείωτα επίσης είναι και δυο σπάνια τραγούδια του Αργύρη Κουνάδη γραμμένα για την ταινία "Ερόικα" (1961) του Μιχάλη Κακογιάννη. Σε δυο τραγούδια ("Άνοιξε, άνοιξε", "Θέλω κοντά σου να μείνω") τον συνοδεύει η Τζένη Βάνου, ενώ στο "Πέταξε ένα πουλί" η δεύτερη φωνή ανήκει στη Νίκη Καμπά.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Nicostratos le pélican (2011)

Ολοκληρώνουμε σήμερα την παρουσίαση της σκηνικής δισκογραφίας του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου με μια σπουδαία διεθνή συνεργασία του που ήρθε το 2011, όταν ανέλαβε τη μουσική επένδυση της γαλλικής ταινίας Nicostratos le pélican που στα ελληνικά αποδόθηκε με τον τίτλο "Ένα ξεχωριστό καλοκαίρι". Πρόκειται για μια γαλλική παραγωγή που σκηνοθέτησε ο Olivier Horlait και γυρίστηκε στη Μήλο με τη συμμετοχή Γάλλων και Ελλήνων ηθοποιών, μεταξύ αυτών μάλιστα και του διάσημου σκηνοθέτη Emir Kusturica στο ρόλο του πατέρα, ενώ το ρόλο του μικρού Νικόλα υποδύθηκε ο Francois-Xavier Demaison.

Φτωχοί ψαράδες σε ένα μικρό παραδοσιακό χωριό της Μήλου βλέπουν τη ζωή τους να αλλάζει μέσα από ένα νεαρό αγόρι που μεγαλώνει έναν πελεκάνο, πράγμα που θα σταθεί η αφορμή να αλλάξουν οι δεσμοί που ως τότε είχαν διαμορφωθεί στην μικρή κυκλαδίτικη κοινωνία.

Ο σκηνοθέτης σημειώνει σχετικά με τη μουσική επένδυση της ταινίας: "Η απόφαση να αναθέσουμε τη μουσική της ταινίας στον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο ήταν σχεδόν ομόφωνη. Εκείνο που ζητούσαμε ήταν να κυριαρχεί ο ελληνικός ήχος στις μελωδίες του, χωρίς ωστόσο να περιπέσουμε σε κλισέ τύπου «Ζορμπάς». Τελικά, μας εξέπληξε ευχάριστα, παρουσιάζοντας ένα θαυμάσιο score, το οποίο παραπέμπει σε νησιώτικα, συνδυασμένα, ωστόσο, με επιρροές από Paolo Conte, Pink Floyd, αλλά και Petrvnof Sivka… ".

Παρόλο που παραμένει μάλλον άγνωστη για το ελληνικό κοινό η συγκεκριμένη δουλειά του συνθέτη, πρόκειται πράγματι για μια υπέροχη μουσική επένδυση, πλημμυρισμένη με μελωδίες και νησιώτικα χρώματα μαζί με ατμοσφαιρικές λυρικές στιγμές που εξάπτουν τη φαντασία και διεγείρουν τις ευαίσθητες χορδές του ακροατή. Στην εκτέλεση της μουσικής συμμετέχει και η Ορχήστρα Εγχόρδων Κίνησις. Το soundtrack εκδόθηκε από τη Milan Records (Γαλλία) και δεν κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Uranya (2006)

Η δεύτερη συνεργασία του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου με τον σκηνοθέτη Κώστα Καπάκα ήρθε το 2006 με την ταινία Uranya, η οποία μοιάζει σαν συνέχεια του Peppermint (1999), καθώς εδώ το σκηνικό τοποθετείται λίγα χρόνια αργότερα, στα χρόνια της χούντας των συνταγματαρχών, τότε που η πρώτη τηλεόραση μάρκας Uranya άρχισε να μπαίνει στα ελληνικά σπίτια, ενώ παράλληλα η ανθρωπότητα παρακολουθούσε εκστασιασμένη τα πρώτα ανθρώπινα βήματα πάνω στη σελήνη. Όλα αυτά μαζί διαπλέκονται έξυπνα με τις φαντασιώσεις μιας ομάδας εφήβων που προσπαθούν να συγκεντρώσουν χρήματα, προκειμένου να αγοράσουν μια τηλεόραση Uranya, για να παρακολουθήσουν την προσελήνωση των αμερικανών αστροναυτών, και αναζητούν την πρώτη τους ερωτική εμπειρία στο πληθωρικό κορμί της χυμώδους Ουρανίας που τους οδηγεί στα ουράνια μέσα από την έκσταση της πρώτης ερωτικής τους εμπειρίας! 

Ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος προσέγγισε το θέμα με την ίδια πετυχημένη συνταγή που το έκανε και στην ταινία Peppermint. Όμορφες μελωδίες νοσταλγικού χρώματος που αναβιώνουν τους ήχους της εποχής. Περιλαμβάνεται κι ένα τραγούδι σε δύο εκδοχές με τίτλο "Uranya" σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου που ερμηνεύει με μπρίο η Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Στην εκτέλεση της μουσικής συμμετέχει και η Ορχήστρα Εγχόρδων Κίνησις. Την ενορχήστρωση επιμελήθηκε ο συνθέτης.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Φτηνά τσιγάρα (2000)

Το 2000 ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος συνεργάστηκε με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ρένο Χαραλαμπίδη γράφοντας τη μουσική της ρομαντικής κωμωδίας "Φτηνά τσιγάρα" σε σενάριο και σκηνοθεσία του Χαραλαμπίδη, ο οποίος πρωταγωνίστησε μαζί με μια πλειάδα γνωστών ηθοποιών, μεταξύ των οποίων η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους, ο Μιχάλης Ιατρόπουλος, ο Άλκης Παναγιωτίδης, ο Τάκης Σπυριδάκης και ο Κώστας Τσάκωνας.

Το μικρής διάρκειας soundtrack της ταινίας που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά από τη Wea περιλαμβάνει τρία οργανικά θέματα που χρωματίζουν ειδικές σκηνές της ταινίας (για διανυκτερεύον κατάστημα κατοικιδίων ζώων, για άδειους δρόμους, για το τρόλλεϋ) και μαζί δύο ωραιότατα τραγούδια, το αγγλόφωνο "Summertime in Prague" σε στίχους του συνθέτη και το "Λευκό μου γιασεμί" σε στίχους του Μιχάλη Γκανά, αμφότερα ερμηνευμένα από την υπέροχη Έλλη Πασπαλά. Το δεύτερο τραγούδι βέβαια, ίσως το ωραιότερο που έγραψε ποτέ ο συνθέτης, δεν γράφτηκε για την ταινία, αφού ήδη είχε συμπεριληφθεί στο άλμπουμ "Για τη συνήθεια του έρωτα" που είχε κυκλοφορήσει το 1997.

Οφείλω πάντως να επισημάνω ότι το υλικό του συγκεκριμένου soundtrack είχε πολλές μεταγενέστερες αναθεωρημένες επανεκδόσεις. Το 2008 εκδόθηκε από την Cantini ως κύκλος τραγουδιών με πρόσθετο υλικό διασκευασμένο για συμφωνική ορχήστρα υπό τον τίτλο "Summertime in Prague". Το 2020 πάλι από την Cantini επανακυκλοφόρησε το soundtrack χωρίς το τραγούδι "Λευκό μου γιασεμί", αλλά με πρόσθετα τρία οργανικά θέματα. Το 2022 μάλιστα η αναθεωρημένη έκδοση του 2020 επανεκδόθηκε και σε μορφή βινυλίου από τη Veego Records.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Peppermint (1999)

Το 1999 ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος μας δίνει ένα από τα ωραιότερα soundtrack της καριέρας του με τη μουσική επένδυση που έντυσε μελωδικά την ταινία Peppermint που παίχτηκε την ίδια χρονιά, μια όμορφη νοσταλγική καταγραφή των παιδικών και εφηβικών αναμνήσεων ενός μηχανικού αεροσκαφών που μας γυρίζουν στα χρόνια της δεκαετίας του '60. Πρωταγωνιστές της ταινίας ήταν οι: Γιώργος Χωραφάς, Άννυ Λούλου, Τάσος Παλαντζίδης, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Σοφία Φιλιππίδου και Νικολέτα Βλαβιανού.

Ο συνθέτης προσάρμοσε επιδέξια τη γραφή του στο νοσταλγικό χρώμα της ταινίας καταφεύγοντας σε ρυθμούς εποχής, όπως τανγκό, boogie, blues και τσα-τσα, μαζί με άλλες λυρικές μελωδίες που τονίζουν τις έντονες αποχρώσεις της εικόνας. Ως συνήθως, κι εδώ υπάρχει ένα τραγούδι. Τίτλος του: "Όπου κι αν πας". Είναι γραμμένο στο ύφος των "ελαφρών" τραγουδιών της εποχής και το ερμηνεύει με ανάλογο τρόπο ο Άγγελος Παπαδημητρίου.

Επισημαίνω ότι το συγκεκριμένο soundtrack επανεκδόθηκε το 2003 από τη δισκογραφική ετικέτα Cantini που δημιούργησε την ίδια χρονιά ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος μαζί με τη σύζυγό του Ευανθία Ρεμπούτσικα κι εκεί στη συνέχεια θα εκδίδουν και δύο τις νέες τους συνθέσεις. Σημειώνω πάντως ότι στην επανέκδοση αυτή προστέθηκε ένα ακόμη μουσικό θέμα, ενώ κάποια άλλα θέματα μπήκαν με διαφορετική σειρά.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Άδης (1996)

Είδαμε ήδη μερικά από τα πρώτα τηλεοπτικά soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου που κυκλοφόρησαν σε δίσκους κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του '90 (1992-1994). Καιρός να περάσουμε και στην κινηματογραφική του δουλειά που είναι εξίσου ή και περισσότερο ενδιαφέρουσα και πάντως θα αποτελέσει το βασικότερο πεδίο δράσης του συνθέτη για τα επόμενα χρόνια. Με το χώρο της μεγάλης οθόνης είχε πρωτοκαταπιαστεί το 1989 γράφοντας το ανέκδοτο soundtrack της ταινίας "Γάμος στο περιθώριο" του Βασίλη Κεσίσογλου, για να ακολουθήσουν πολυάριθμες άλλες συνεργασίες με δημιουργούς του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, πολλές από τις οποίες ευτύχησαν να περάσουν και στη δισκογραφία.

Το 1996 ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Στέλιο Χαραλαμπόπουλο στη βραβευμένη με το Κρατικό Βραβείο ταινία "Άδης" που γυρίστηκε σε μέρη της Ηπείρου (Αχέροντας) και της Αλβανίας και εξιστορεί την αναζήτηση μιας χρόνια εξαφανισμένης γυναίκας με τη συμβολική κατάβαση στον Άδη. Πρωταγωνιστές της ταινίας ήταν οι ηθοποιοί: Γιώργος Μωρογιάννης, Περικλής Μουστάκης, Εύρη Σωφρονιάδου, Δημήτρης Τζουμάκης και Μάνος Βακούσης. Ο συνθέτης κατέθεσε μια εμπνευσμένη σειρά ορχηστρικών θεμάτων που υπογραμμίζουν κατάλληλα τη δράση της ταινίας. 

Η κορύφωση της μουσικής του έργου έρχεται στο φινάλε με το υπέροχο τραγούδι "Να 'χα δυο ζωές" σε στίχους του Μιχάλη Γκανά που ερμηνεύει ο τότε νέος τραγουδιστής Γιάννης Κότσιρας, ο οποίος την ίδια χρονιά θα εισβάλει δυναμικά στο προσκήνιο με τον πρώτο προσωπικό του δίσκο ("Αθώος ένοχος") που περιλαμβάνει συνθέσεις του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου και της Ευανθίας Ρεμπούτσικα. Το ίδιο τραγούδι θα το ακούσουμε και σε δυο μεταγενέστερες εκδοχές, πρώτα σε εξαιρετική οργανική μορφή στο δίσκο "Με τα μάτια κλειστά" (2003), αλλά και σε μια ωραιότατη επανεκτέλεση από τη Σοφία Παπάζογλου στο δίσκο "Πέμπτη απόγευμα" (2004). Η έμπνευση του τραγουδιού ανάγεται στην ηπειρώτικη δημοτική παράδοση, πράγμα που τονίζεται εμφατικά και από το κλαρίνο του Πετρολούκα Χαλκιά.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Στρας (1994)

Μέσα στο 1994, μαζί με τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά "Το κόκκινο φεγγάρι", ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος μάς έδωσε κι ένα δεύτερο τηλεοπτικό soundtrack. Πρόκειται για τη μουσική και τα τραγούδια για τη δραματική σειρά "Στρας" που προβλήθηκε τη σεζόν 1994-95 από τον ΑΝΤ1. Η σειρά βασίστηκε σε σενάριο της Έλενας Ακρίτα και του Γιώργου Κυρίτση, ενώ τη σκηνοθεσία υπέγραψε η Ρέινα Εσκενάζυ. Οι δυο σεναριογράφοι μάλιστα συμμετείχαν στη σειρά και ως ηθοποιοί μαζί τον Κώστα Αρζόγλου, την Όλια Λαζαρίδου, τον Φίλιππο Σοφιανό, τον Νίκο Δημητράτο, τον Αιμίλιο Χειλάκη και τον Νίκο Καλογερόπουλο.

Ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος, ακολουθώντας την κεκτημένη πλέον μανιέρα του, μας δίνει κι εδώ μια σειρά όμορφων ορχηστρικών θεμάτων, πολλά από τα οποία αποτελούν παραλλαγές βασικών μελωδιών που διατρέχουν το έργο, ενώ περιλαμβάνονται και τέσσερα τραγούδια ("Ελισσώ", "Το μυστικό", "Μετζουλί, σεσκουλί", "Ο προβολέας") σε στίχους του Άρη Δαβαράκη που ερμηνεύουν η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Μαρία Ρεμπούτσικα και η Έλενα Ακρίτα.

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Το κόκκινο φεγγάρι (1994)

Το 1994 ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος μας δίνει δύο ακόμη τηλεοπτικά soundtrack για τις σειρές "Stras" και "Το κόκκινο φεγγάρι" που εμπεδώνουν την παρουσία του στο χώρο της σκηνικής μουσικής ως μιας νέας ισχυρής δύναμης, πράγμα άλλωστε που θα το δικαιώσει και με το παραπάνω τα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Η τηλεοπτική σειρά "Το κόκκινο φεγγάρι" προβλήθηκε το 1994 από το Mega. Σκηνοθέτης και πάλι ο Νίκος Κουτελιδάκης, με τον οποίο αυτή ήταν ήδη η τρίτη συνεργασία του συνθέτη μετά το "Τελευταίοι εγγονοί" (1991) και "Africa" (1992). Το σενάριο έγραψε η Κατερίνα Μαρινάκη και πρωταγωνίστησαν ο Γιάννης Φέρτης, η Κοραλία Καράντη, ο Άκης Σακελλαρίου, ο Χρήστος Καλαβρούζος και η Μιράντα Ζαφειροπούλου.

Ο συνθέτης κατέθεσε ένα πλούσιο soundtrack που περιλαμβάνει και τρία τραγούδια ("Το κόκκινο φεγγάρι", "Τ' αηδόνι", "Σεντονάκια μου δέστε με") σε στίχους της Ελένης Ζιώγα, η οποία θα έχει αρκετά στενή συνεργασία με τον συνθέτη τα επόμενα χρόνια. Τα τραγούδια ερμηνεύει με τη γνωστή εκφραστικότητά της η σπουδαία Δήμητρα Γαλάνη. Το υπόλοιπο μέρος του soundtrack αποτελείται από ορχηστρικά θέματα που συνοδεύουν κατάλληλα τη δράση του έργου. Αρκετά μάλιστα από αυτά αποτελούν μελωδικές παραλλαγές του βασικού θέματος χτισμένες πάνω σε σόλο ακουστικά όργανα, όπως όμποε, φλάουτο, φλογέρα, βιολί, βιολοντσέλο, πιάνο, ακορντεόν και κλασική κιθάρα. 

Τα soundtrack του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου: Africa / Music from Pictures (1992)

Ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 και σπούδασε μουσική στο Guildhall School for Music and Drama του Λονδίνου και στην Ecole Normale de Musique στο Παρίσι. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα συνεργάστηκε ως μουσικός με τον Μάνο Χατζιδάκι και ως ενορχηστρωτής και σολίστ στη δισκογραφία. Από το 1986 άρχισε να γράφει μουσική για τον κινηματογράφο, για τηλεοπτικές σειρές, για θεατρικές παραστάσεις και για ντοκιμαντέρ, ενώ το 1993 απέσπασε το πρώτο βραβείο Καλύτερης Μουσικής για την τηλεοπτική σειρά "Africa" και το πρώτο βραβείο Καλύτερης Μουσικής Τηλεοπτικής Διαφήμισης. Το 1999 κέρδισε το Βραβείο Μουσικής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία του Κώστα Καπάκα "Peppermint". 

Και ακριβώς με μουσικό υλικό από την έντονη ενασχόλησή του με το χώρο του σκηνικού θεάματος κυκλοφόρησε ο παρθενικός προσωπικός του δίσκος το 1992, ενώ παράλληλα την ίδια χρονιά συνυπέγραψε με τη σύζυγό του και συνθέτρια Ευανθία Ρεμπούτσικα και τον κύκλο τραγουδιών "Στη λίμνη με τις παπαρούνες". Ο δισκος έχει τον τίτλο "Music from Pictures / Africa". Το κύριο σώμα της έκδοσης περιλαμβάνει τη μουσική που έγραψε για την τηλεοπτική σειρά "Africa" του Νίκου Κουτελιδάκη που προβλήθηκε το 1992 από το Mega Channel. To soundtrack ξεκινάει με το ομώνυμο τραγούδι των τίτλων που ερμηνεύουν η Σαβίνα Γιαννάτου και η Ράνια Διζικιρίκη, ενώ ακολουθούν και έξι οργανικά θέματα με συμφωνικούς χρωματισμούς. 

Όπως δηλώνει και ο τίτλος της έκδοσης, ο δίσκος περιλαμβάνει και πρόσθετο υλικό από άλλες τηλεοπτικές μουσικές του συνθέτη που ακούστηκαν σε διάφορες σειρές και συγκεκριμένα: Η Θυσία (1991) του Γιώργου Μιχαηλίδη, Στο κάμπινγκ (1988-89), Amore Hotel (1989) και Η αγάπη της γάτας (1991) του Ανδρέα Θωμόπουλου, Ελληνικές θάλασσες (1990) του Λευτέρη Χαρωνίτη και Οι τελευταίοι εγγονοί (1991) του Νίκου Κουτελιδάκη.

Το ξεκίνημα του Βαγγέλη Γερμανού: Χάδια και χαστούκια (1985)

Το 1985 με το άλμπουμ "Χάδια και χαστούκια", τέταρτο προσωπικό του Βαγγέλη Γερμανού, ολοκληρώνεται η πρώτη φάση της δισκογραφικής του καριέρας και ο πρώτος και σημαντικότερος κύκλος συνεργασίας του με τη δισκογραφική εταιρεία Lyra (1981-1985), όπου πάντως θα επανέλθει την επόμενη δεκαετία, συνεχίζοντας ανά τακτά διαστήματα να μας δίνει καινούργια τραγούδια, αν και η απήχησή του στο κοινό σταδιακά άρχισε να φθίνει.

Ο δίσκος "Χάδια και καρφιά" περιλαμβάνει δέκα τραγούδια μοιρασμένα σε δυο μικρές ενότητες ανά πέντε η καθεμιά. Η πρώτη ενότητα έχει τον υπότιτλο "Αριστερό μάγουλο" και αποτελείται από τα "Χαστούκια", πέντε τραγούδια με έντονα ροκ διάθεση και επιθετική δυναμική, ενώ η δεύτερη ενότητα με υπότιτλο "Δεξί μάγουλο" περιλαμβάνει πέντε "Χάδια", πέντε δηλαδή μελωδικές και τρυφερές στιγμές σε πλήρη αντίθεση με την ένταση του πρώτου μέρους. Ξεχώρισε κυρίως το ευχάριστο τραγουδάκι "Ο γιος του ανέμου", ενώ τα υπόλοιπα πέρασαν μάλλον απαρατήρητα. Η ενορχήστρωση, άλλοτε δυναμική κι άλλοτε πιο εσωστρεφής και λυρική, περιλαμβάνει σαξόφωνο, κιθάρες, μπάσο, πλήκτρα, ντραμς και κρουστά. Στα φωνητικά συμμετέχει και η Αφροδίτη Μάνου.

Πρέπει να διευκρινίσω ότι μέσα στον καταιγισμό των επανεκδόσεων της Lyra κατά τη δεκαετία του 2000 κυκλοφόρησε το 2008 ένα διπλό ψηφιακό άλμπουμ του Βαγγέλη Γερμανού με γενικό τίτλο "Χάδια και καρφιά", αλλά με το εξώφυλλο του δίσκου ..."Βραχυκύκλωμα"! Η έκδοση περιλαμβάνει ουσιαστικά μια ανθολογία απ' όλη τη δισκογραφία του τραγουδοποιού στη Lyra, περιέχει πάντως εξολοκλήρου το δίσκο "Χάδια και καρφιά", αλλά δεν παύει η όλη παραγωγή να λειτουργεί τελείως παραπλανητικά ως προς το περιεχόμενό της! Σημειώνω πάντως ότι ο μισός δίσκος (δηλαδή τα πέντε "Χάδια") είχαν ήδη νωρίτερα (1990) εκδοθεί ψηφιακά ως συμπλήρωμα της ψηφιακής επανέκδοσης του δίσκου "Τα μπαράκια".

Το ξεκίνημα του Βαγγέλη Γερμανού: Βραχυκύκλωμα (1984)

Με το σταθερό πλέον βηματισμό του καταξιωμένου τραγουδοποιού μετά τις πετυχημένες πρώτες προσωπικές του δουλειές (Τα μπαράκια, Ερωτικό κούρδισμα) ο Βαγγέλης Γερμανός προχωράει στην τρίτη ολοκληρωμένη του δουλειά που έρχεται το 1984 με τίτλο "Βραχυκύκλωμα", πάντα από τη Lyra.

Και πάλι μας προσφέρει ένα μπουκέτο με ροκ μπαλάντες, όλες σε στίχους, μουσική και ερμηνεία δικά του. Δε φαίνεται να πολυνοιάζεται για πρωτοτυπίες και ανατροπές στο ύφος του κι έτσι τα τραγούδια του διατηρούν αυτό το αναγνωρίσιμο προσωπικό του ύφος με εύκολες στο αφτί μελωδίες και απλούς καθημερινούς στίχους στα όρια της πεζολογίας ή του ψιθύρου μιας μικρής παρέας στις βραδινές της συνάξεις. Κάποιες στιγμές ψελλίζει και μικρές κραυγές διαμαρτυρίας για τα προβλήματα των καιρών, για το φυσικό περιβάλλον ή και για την εξουσία της τεχνολογίας, χωρίς πάντως συνθηματολογίες και πιασάρικα τσιτάτα, παρά την ένταση που προσπαθεί να βγάλει το εξώφυλλο. Πιο πολύ η εικόνα του μοιάζει σαν κατασταλαγμένος απόηχος των διεθνών φολκ ρευμάτων των προηγούμενων δεκαετιών. 

Από τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου μερικά ακούστηκαν αρκετά, όπως τα: Δραπέτης, Βραχυκύκλωμα, Γυάλινα πανιά. Το τελευταίο, ερμηνευμένο από τον ίδιο με τη συμμετοχή της Μαριάννας Ευστρατίου, είναι αφιερωμένο στη Φλέρυ Νταντωνάκη. Τη λαϊκή στιγμή του δίσκου ("Καναπεδάκι") αποδίδει η Μίνι Κομπανία, ενώ στα φωνητικά συμμετέχει και ο Γιάννης Σπυρόπουλος που παίζει επίσης πιάνο και συνθεσάιζερ. Μαζί τους και άλλοι αξιόλογοι μουσικοί, όπως ο Θεολόγος Στρατηγός (κιθάρα), ο Ηλίας Δουμάνης (ντραμς), ο Γιάννης Γρηγορίου (μπάσο), ο Γιάννης Γιοκαρίνης (χάμμοντ) και ο Στέλιος Ταχιάτης (βιλοντσέλο).

Το ξεκίνημα του Βαγγέλη Γερμανού: Ερωτικό κούρδισμα (1982)

Με ισχυρό εφαλτήριο την επιτυχία του δίσκου "Τα μπαράκια" κι αφού κατέθεσε το πολύ όμορφο τραγούδι "Ο λαθρόβιος" στους Πρώτους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού της Κέρκυρας (1981), ο τραγουδοποιός Βαγγέλης Γερμανός σύντομα μας παρουσιάζει τη δεύτερη προσωπική του δουλειά με τίτλο "Ερωτικό κούρδισμα" που κυκλοφόρησε από τη Lyra το 1982.

Χωρίς αμφιβολία ο ήχος και το υλικό του δίσκου μοιάζουν σαν φυσική συνέχεια του προηγούμενου με δώδεκα καλογραμμένες ηλεκτρικές μπαλάντες που κινούνται πιο πολύ στο χώρο του μπλουζ. Στίχοι, μουσική και ερμηνεία από τον ίδιο τον Βαγγέλη Γερμανό. Ο δίσκος γνώρισε και πάλι επιτυχία, ενώ κάμποσα τραγούδια ξεχώρισαν κι ακούστηκαν πολύ από το ραδιόφωνο της εποχής. Πρώτα απ' όλα βέβαια η ανάλαφρη "Κρουαζιέρα" που αναδείχθηκε στο μεγάλο σουξέ του δίσκου, αλλά κι άλλα ωραία τραγούδια, όπως: Το μοντέλο, Η γόησσα, Σάλτο μορτάλε, Μαξίμ. 

Ο δίσκος διαθέτει πολύ διαυγή ήχο και προσεγμένη ενορχήστρωση που επιμελήθηκε ο ίδιος ο συνθέτης με τη σύμπραξη των μουσικών του. Στα φωνητικά συμμετέχουν ο Γιάννης Σπυρόπουλος, η Ελευθερία Αρβανιτακη και η Αριάδνη. Ο Βαγγέλης Γερμανός παίζει κιθάρα και ταμπουρίνο, ο Θανάσης Μπίκος και ο Θεολόγος Στρατηγός επίσης κιθάρα, ο Χρήστος Χήρας μπάσο, ο Άγγελος Μαστοράκης αρμόνικα, ο Γιάννης Σπυρόπουλος πλήκτρα, ο Γιώργος Μαγκλάρας βιολί και ο Νίκος Αντύπας κρουστά.

Το ξεκίνημα του Βαγγέλη Γερμανού: Τα μπαράκια (1981)

Ο Βαγγέλης Γερμανός (γενν. 1949) πρωτοεμφανίστηκε στα μουσικά μας πράγματα στις αρχές του '70, πρώτα στη Θεσσαλονίκη ως φοιτητής και στη συνέχεια στην Αθήνα ως μέλος του γκρουπ Διόσκουροι. Ήταν ο Διονύσης Σαββόπουλος, με τον οποίο είχε πολύχρονη γνωριμία, που σε ηλικία ήδη 32 χρονών τού άνοιξε το δρόμο για τη δισκογραφία αναλαμβάνοντας την παραγωγή της παρθενικής δισκογραφικής δουλειάς του. Αυτό έγινε το 1981 με το περίφημο πια άλμπουμ "Τα μπαράκια", από τις πιο εμβληματικές στιγμές της δεκαετίας του '80, έναν κύκλο με δώδεκα απλές μπαλάντες που διακρίνονται από ανάμικτα στοιχεία ροκ και λαϊκής μουσικής. Σημειώνει σε κείνη την πρώτη έκδοση ο Διονύσης Σαββόπουλος:

"Ο Βαγγέλης Γερμανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της περιφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σ' εκείνο το υπόγειο της Χέιδεν. Οι παλιότεροι θα τον θυμούνται. Έπαιζε μ' ένα φίλο του, ερασιτεχνικά - σαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απ' όπου πηγαινοερχόταν - ένα είδος αμερικανικής μπαλάντας "δωματίου", αν μου επιτρέπεται η έκφραση. Μετά χάθηκε. Το πτυχίο, ο στρατός, οικογενειακά προβλήματα, η βιοτική μέριμνα... Δεν τελειώνουν οι απογοητεύσεις για ένα μουσικό απόμακρο, πλην αγκαλιασμένο με την καθημερινότητα. Άλλοι συνομήλικοί του και νεότεροι, αεράτοι αυτοί, σε στιλ ποπ να πούμε, φάνηκαν πιο καπάτσοι. Τι φεστιβάλ, τι γήπεδα, τι δίσκοι... Με επισκέφθηκε πρόσφατα. Σε μιαν άλλη ηλικία τώρα. Καλούτσικα τακτοποιημένος καθηγητής Μαθηματικών στο Γαλάτσι. Μου έφερε να δω είκοσι τραγούδια. Μουσική, στίχοι, ερμηνεία, όλα μόνος του. Δεν το κρύβω, αισθάνομαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γι' αυτό το στιλ, αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Κάτι σ' αυτά τα τραγούδια σε συνδέει με την εύφορη πλευρά του '65 κι από 'κει ακόμη πιο πίσω, με τις απαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς μουσικής που μέρος της αποτελούμε όλοι μας και που τόσο μας βασάνισε στην πρώιμη εφηβεία μας, όταν σε πάρτυ και συναθροίσεις απογευματινές ηχούσε ξενόγλωσσα, ακατανόητα και γι' αυτό συμβολικά, σαν μουσική από ένα άγνωστο άστρο, μετατρέποντάς μας σε πλάσματα ενός άλλου κόσμου, έγχρωμου, ιλιγγιώδους. Κι αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο μέλλον: Φλώροι, σουσούδες, άσχετοι. Δοκιμασία για έναν μουσικό που χρόνια μετά θα γυρνούσε στη μυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας μας, όπως βλάστησε τότε, στην αγάπη για τα αίτια αυτής της μουσικής σώζοντάς την ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης, του αποπροσανατολισμού και της κερδοσκοπίας, παίζοντας και τραγουδώντας με το αθώο συντακτικό του:

...Τι νάν' αυτό που με κουρδίζει

για ποιο παιχνίδι τη ζωή μου προορίζει".

Ο ίδιος ο Βαγγέλης Γερμανός γράφει με αφορμή την ψηφιακή επανέκδοση του 2002:

"Αγαπητέ μου συνάνθρωπε, γεια σου. Καταρχήν σ' ευχαριστώ για την αγάπη σου. Εγώ πάλι στα τραγούδια μου σέβομαι τα αυτιά σου και τη νοημοσύνη της καρδιάς σου. Αν έτυχε να μ' ακούσεις ζωντανά, θα έχεις διαπιστώσει πως δεν παίζω ποτέ τα τραγούδια μου με τον ίδιο τρόπο. Το τραγούδι είναι ζωντανός οργανισμός, αναπνέει, αλλάζει όπως η ζωή. Ας πούμε πως το τραγούδι είναι ένα νησί, ενώ η όποια του ηχογράφηση είναι μονάχα η μια άποψη, κάτι σαν καρτ ποστάλ. Επειδή ζω στο τώρα και αποφεύγω τη νοσταλγία, θα προτιμούσα να μου ζητήσουν να ηχογραφήσω "Τα μπαράκια" του σήμερα. Αντ' αυτού, καλούμαι να προλογίσω τα παλιά "Μπαράκια". Μη νομίσεις πως και αυτά δεν τ' αγαπώ. Αναπολούν στη μνήμη μου στιγμές μοναδικές. Αν όχι τίποτε άλλο, εδώ ακούγεται η φωνούλα και το γέλιο της πολυαγαπημένης μου μικρής Αλίκης, που σήμερα είναι μια πανέμορφη χορεύτρια. Καλή ακρόαση λοιπόν".

Τα τραγούδια ερμηνεύει ο Βαγγέλης Γερμανός. Συμμετέχουν: Ελευθερία Αρβανιτάκη, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιάννης Εμμανουηλίδης με την Οπισθοδρομική Κομπανία και η μικρή Αλίκη Γερμανού.

Γιώργος Χατζηπιερής: Θαμώνες (1995/2021)

Στην παρουσίαση προ καιρού της παρθενικής δισκογραφικής κατάθεσης του Γιώργου Χατζηπιερή με τίτλο "Η μικρή γαλέρα" (1993) που ηχογραφήθηκε στο στούντιο Αγροτικόν του Νίκου Παπάζογλου είχαμε την ευκαιρία να δούμε τη διαφορετική πλευρά του Κύπριου συνθέτη, παρόλο που η μετέπειτα σταθερή ενασχόλησή του με το παιδικό τραγούδι δημιούργησε μια μάλλον μονοδιάστατη εικόνα ενός πολυτάλαντου δημιουργού, από τον οποίο περιμένουμε στο μέλλον πολλά ακόμη ενδιαφέροντα πράγματα.

Επιστρέφοντας λοιπόν και πάλι σε κείνα τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του συνθέτη στο τραγούδι και της σχέσης του με τη λεγόμενη Σχολή της Θεσσαλονίκης που αναπτύχθηκε στις δεκαετίες του '80 και '90 γύρω από την ηγεμονική καθοδήγηση του Νίκου Παπάζογλου, θα ήθελα να σταθούμε σήμερα σε μια συλλογική εργασία μιας υπέροχης παρέας Κύπριων καλλιτεχνών που συσπειρώθηκαν γύρω από τον Γιώργο Χατζηπιερή καταθέτοντας μικρά δείγματα της δουλειάς τους, για να προκύψει το πολυσυλλεκτικό άλμπουμ "Θαμώνες" με επεξηγηματικό υπότιτλο "Δώδεκα τραγούδια από τη Λευκωσία" που περιλαμβάνει λαϊκά κατά βάσιν τραγούδια διανθισμένα και με κάποιες μελωδικές ή ροκ μπαλάντες.

Σ' αυτή τη μάλλον άγνωστη δουλειά συμπράττουν οι Κύπριοι δημιουργοί: Χρίστος Τόφας, Σύμης Σουκιούρογλου, Πέτρος Παπαλεοντίου, Πέτρος Λαζάρου, Στέλιος Στυλιανού, Σοφρώνης Σοφρωνίου, Γιώργος Βλάμης, καθώς και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης που ήδη είχε αρχίσει να χτίζει τη ζηλευτή του καριέρα στην ελληνική μουσική σκηνή. Φυσικά συμμετέχει και ο Γιώργος Χατζηπιερής ως συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής. Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι δημιουργοί τους με εξαίρεση το τραγούδι "Στίγμα" που ερμηνεύει ο Λεωνίδας Χατζημηνάς και το τρυφερό "Κερύνεια ΙΙ" που ερμηνεύει η Στάλω Χατζηπιερή, η οποία αποδίδει επίσης τη σύντομη εισαγωγή του τραγουδιού "Πόλη" που βασίζεται σε στίχους του ποιητή Νίκου Εγγονόπουλου από το ποίημα "Επιστροφή των πουλιών" (1946).

Την ενορχήστρωση επιμελήθηκε ο Οδυσσέας Τσάκαλος μαζί με τον Σπύρο Γκούμα, ενώ την πρώτη έκδοση του 1995 επιμελήθηκε ο Νίκος Ξυδάκης. Σημειώνω πάντως ότι ο δίσκος σε νέα ηχητική επεξεργασία επανεκδόθηκε το 2021 από την ετικέτα Ο Τεμπέλης Δράκος του Γιώργου Χατζηπιερή. Το σχέδιο του εξωφύλλου ανήκει στον Κύπριο ζωγράφο Άντη Ιωαννίδη, πατέρα του Αλκίνοου.

Τα παιδικά του Χατζηπιερή: Πατημασιές στο χιόνι (2919)

Το 2019, ανάμεσα στους δυο τελευταίους Τεμπέληδες Δράκους του που κυκλοφόρησαν το 2015 και το 2021 αντίστοιχα, ο Κύπριος συνθέτης Γιώργος Χατζηπιερής παρουσίασε έναν αλλιώτικο παιδικό δίσκο, αυτή τη φορά χωρίς τον αγαπημένο του ήρωα, αλλά με μια σειρά χριστουγεννιάτικων παιδικών τραγουδιών.

Πρόκειται για το άλμπουμ "Πατημασιές στο χιόνι" που περιλαμβάνει δώδεκα κομμάτια, δηλαδή έξι τραγούδια και έξι ορχηστρικές εκτελέσεις των αντίστοιχων τραγουδιών. Τα τραγούδια είναι εμπνευσμένα από το εορταστικό Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων και περιγράφουν μικρές ιστορίες τοποθετημένες στο συγκεκριμένο εορταστικό πλαίσιο. Στίχοι και μουσική φυσικά του Γιώργου Χατζηπιερή. Κάποια από τα τραγούδια είχαν παρουσιαστεί παλιότερα, παραμονές Χριστουγέννων του 2017, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση σε εορταστική συναυλία με τίτλο Να τα πούμε; Μια ιστορία για σκιές και ήχους. Το εισαγωγικό θέμα του τραγουδιού "Τα Φώτα" βασίζεται σε παραδοσιακή μελωδία από Κυπριακά κάλαντα. Το τραγούδι "Στου Καινούργιου Χρόνου την αυλή" προέρχεται από το δίσκο "Η επιστροφή του Τεμπέλη Δράκου" (2009/2016).

Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι Απόστολος Ρίζος, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Locomondo, Κορίνα Λεγάκη, Διονύσης Σαββόπουλος και Σοφία Παπάζογλου, ενώ συμμετέχει και η Χορωδία του 5ου Δημοτικού Σχολείου Αμαρουσίου υπό τη διεύθυνση του Θωμά Κοντογεώργη. Την ενορχήστρωση επιμελήθηκαν οι Μάριος Τακούσιης και Χρήστος Ανδρέου. Το εξώφυλλο της φροντισμένης έκδοσης σχεδίασε η Κυριακή Κώστα.