Γιάννης Μαρκόπουλος: Μετανάστες (1974)

Η μετανάστευση υπήρξε στο παρελθόν από τα πιο αβανταδόρικα θέματα στο χώρο του ελληνικού κινηματογράφου και του λαϊκού τραγουδιού. Εκατοντάδες τραγούδια που περιστρέφονταν γύρω από τη σχετική θεματολογία γράφτηκαν στη δεκαετία του '60 με κύριο εκφραστή τους τη λαοφιλέστατη φωνή του Στέλιου Καζαντζίδη.

Το σημαδιακό έτος 1974, το έτος της μεταπολίτευσης, εμφανίστηκαν ταυτόχρονα δύο ολοκληρωμένοι κύκλοι τραγουδιών με κοινή αναφορά στο θέμα της μετανάστευσης. Ήταν οι "Ροβινσώνες" του Απόστολου Καλδάρα και οι "Μετανάστες" του Γιάννη Μαρκόπουλου. Με την ίδια θεματολογική βάση ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησαν τα "Γράμματα από τη Γερμανία" του Μίκη Θεοδωράκη και το 1976 "Τα τραγούδια της ξενιτιάς" του Γιώργου Κατσαρού

Οι "Μετανάστες" είναι ένας σημαντικός κύκλος 10 λαϊκών τραγουδιών του μεγάλου συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου βασισμένος σε στίχους του γνωστού θεατρικού συγγραφέα Γιώργου Σκούρτη. Η μετανάστευση βέβαια στο συγκεκριμένο δίσκο έχει υπερβεί σαφώς το μελοδραματικό χαρακτήρα των παλιότερων τραγουδιών και θίγει από διάφορες οπτικές γωνίες το διαχρονικό και οξύτατο αυτό πρόβλημα. Οι στίχοι έχουν μια συνειδητά, θα έλεγα, φαινομενική απλοϊκότητα, ώστε να λειτουργούν ως λόγος λαϊκός με την αμεσότητα που αυτός συνεπάγεται. Πίσω όμως απ' αυτή τη λαϊκή επίφαση, καιροφυλακτεί ο γνωστός αιχμηρός λόγος του συγγραφέα που προσπαθεί να διερευνήσει αιτίες και να αφυπνίσει συνειδήσεις.

Ο συνθέτης αξιοποίησε ιδανικά αυτό το υλικό. Ανοίγοντας μια παρένθεση στο κυρίαρχο μουσικό ύφος που τον διέκρινε εκείνη την εποχή, έγραψε μερικά όμορφα τραγούδια λαϊκού χρώματος. Αρκετά απ' αυτά ακούστηκαν πολύ. Προβλήθηκαν ιδιαίτερα δύο τραγούδια τότε: "Η φάμπρικα", ένα καλοζυγισμένο και ορθόδοξο ζεϊμπέκικο, και "Μιλώ για τα παιδιά μου", μια έντονα συγκινητική λαϊκή μπαλάντα. Προσωπικά, πάντως, θα ξεχώριζα περισσότερο τα τραγούδια: "Είπες Απρίλη πως θαρθείς", "Κλείσε την πόρτα" και - κυρίως - "Μη μου μιλήσεις πάλι για ταξίδια", ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που έγραψε ποτέ ο συνθέτης.

Τα τραγούδια ερμηνεύουν εξαιρετικά δύο τραγουδιστές, που εκείνη την εποχή αποτελούσαν στενούς συνεργάτες του συνθέτη: Η Βίκυ Μοσχολιού και ο Λάκης Χαλκιάς. Και οι δύο βρίσκονται στις καλύτερες στιγμές τους και μεταδίδουν αποτελεσματικά τη συγκίνηση που αποπνέουν τα θαυμάσια αυτά τραγούδια.

(c) LP | EMI Columbia | 1974 | πηγή: d58